Santral venler yoluyla gerçekleştirilen kateterizasyon işlemlerinin retrospektif değerlendirilmesi

Abstract

Çalışmamızda Anesteziyoloji ve Reanimasyon AD tarafından gerçekleştirilen santral venöz kateterizasyon (SVK) işlemlerini retrospektif olarak inceleyerek oluşan komplikasyonları, nedenlerini ve işlemin başarısını etkileyen faktörleri belirlemeyi amaçladık.Uludağ Üniversitesi Sağlık Uygulamaları Araştırma Merkezi Hastanesi, ameliyathaneleri ve Anestezi Yoğun Bakım Ünitesinde Kasım 2009 - Haziran 2012 tarihleri arasında SVK işlemi gerçekleştirilen ve Santral Venöz Kateterizasyon Formu doldurulan 922 hasta, etik kurul onayı alındıktan sonra retrospektif olarak incelendi. Hastaların demografik özellikleri, girişimin özellikleri, uygulayıcının deneyimi ve mekanik komplikasyonlar ile ilgili veriler, doldurulmuş formlar ve hasta dosyalarından elde edildi.Hastalardan 23'ü, verilerin eksikliği nedeniyle çalışma dışı bırakıldı, 98'i Anestezi Yoğun Bakım Ünitesinde 801 tanesi ise ameliyathanede olmak üzere toplam 899'u incelendi. Yapılan 1022 girişimde en sık kullanılan venin sağ internal juguler ven olduğu belirlendi (%84.1). Zor kateterizasyon (ikiden fazla deneme gereken) işleminin nedenleri incelendiğinde; bunun hasta yaşı (p<0.001), venin daha önce kullanılmış olması (p<0.001), uygulayıcının deneyimi (p<0.001) ile ilişkili olduğu bulundu. Hastaların %16.7'sinde komplikasyon geliştiği ve en sık görülen komplikasyonun arter ponksiyonu olduğu saptandı (%11.2). Komplikasyon görülme oranının, kateter yerleştirilen veni daha önce kullanılmış olan, yaşı 8 olan, ikiden fazla deneme yapılan ve başarısız kateterizasyon yaşanan hastalarda, diğer hastalara göre daha yüksek olduğu bulundu (p<0.001, p=0.008, p<0.001, p<0.001). Uygulayıcının eğitim süresini 4 yıldan az ve daha önce yerleştirdiği kateter sayısının 30 adetten az olmasının komplikasyon görülme oranını arttırdığı saptandı (p<0.001).Sonuç olarak, uygulayıcının yeterli deneyime sahip olmaması ve başarısız kateterizasyon girişimleri SVK işlemini zorlaştırmakta ve komplikasyon oranını artırmaktadır. Bu nedenle SVK işleminin; pediyatrik olgularda daha deneyimli kişilerce yapılması, komplikasyonlarının azaltmak için deneyimli kişilerin denetiminde girişim yapılması ve uygulayıcının ikiden fazla deneme yapması gerekiyorsa işlemi daha deneyimli kişiye devretmesi gerektiği kanısına varılmıştır.

The purpose of this retrospective study is to determine complications, their reasons and the factors related to success rate of central venous catheterizations (CVC) which were performed by the physicians in the Department of Anaesthesiology and Reanimation.After approval ethics committee, 922 patients who underwent CVC in the operating theatre or Anaesthesiology Intensive Care Unit in Uludag University Hospital between November 2009- June 2012 and whose forms of CVC were filled by operators were evaluated retrospectively. Demographic characteristics of patients, characteristics of attempts, experience of operators and data related with mechanical complications were obtained from filled forms and patients file.Twenty three of patients were excluded from the study because of incomplete data. 98 of 899 patients were from Anaesthesiology Intensive Care Unit and 801 patients were from operating theatre. In 1022 attempts, right internal juguler vein was the most used one (%84.1). When investigating the reasons of difficult catheterization (need to do more than two percutaneous puncture); it was found related with age of patients (p<0.001), previously used vein (p<0.001), experience of the operator (p<0.001). Complications occured in 16.7% of patients and the most common complication was arterial puncture (11.2%). Complication rate was more in patients whose vein was used for previous catheterization, who were 8 years old, who were performed more than two percutaneous puncture and who were performed failed catheterization than other patients (p<0.001, p=0.008, p<0.001, p<0.001). It was found that training years of the operator less than 4 and number of previous CVC was less than 30 increased complication rate (p<0.001).As a conclusion, operators who have less experience and previous failed catheterization attempts complicate CVC process and increase complication rate. So it is suggested that CVC should be performed by experienced performers in pediatric patients, attempts must be performed by supervision of experienced individuals for reducing complications, if the operator needs to do more than two percutaneous puncture he/she should transfer the process to a more experienced operator.