Edincik bölgesinde kafeste yetiştirilen ticari hibrit yumurtacı sürülerde görülen üretim azalmalarının nedenleri

Abstract

Bu araştırma Edincik bucağı ve çevresinde kafeste yetiştirilen ticari hibrit sürülerde zaman zaman ortaya çıkan ciddi verim kayıplarının nedenlerini ortaya koyarak, gerekli önlemleri alabilmek amacıyla 1993-1995 yılları arasında yapıldı. Bu amaçla bölgede bulunan ortalama 7-12 binlik toplam 34 kümes seçildi. Araştırmada kullanılan toplam 352.415 adet beyaz tavuk Hy-line W77, Lohmann LSL ve Dekalb Delta hibrit ırklarından seçildi. Yumurta verimi düşüklüğüne sebep olan faktörlerden bakteriyel, viral, mikoplazmik, mikotik hastalıklar ile, bakım ve beslenme ile ilgili etmenler üzerinde duruldu. Bu faktörler incelenirken, yumurta verimi, yumurta ağırlığı, yem tüketimi, ölüm oranları ve klinik belirtiler ile, otopsi bulgulan değerlendirildi. Bu parametreler laboratuvar çalışmalarıyla da desteklendi. Edincik bölgesinde en sık rastlanılan bakteriyel hastalıklardan E. coli ve Infectious coryza’nın yumurta veriminde önemli derecede kayıplara neden olduğu saptandı. Koriza hastalığının E. coli ile komplike olması ile de çok şiddetli ölümler görüldü. Mycoplazma gallisepticum etkeni ise araştırma dönemi içersinde izlenen tüm sürülerde çeşitli derecelerde saptandı, ancak verim kaybına neden olmadığı belirlendi. Verim kaybı, yumurta kabuk kalitesi ve yumurta ağırlığı ile ilgili ekonomik kayıpların ise Nevvcastle, Infectious bronchitis ve Avian encephalomyelitis gibi viral etkenler tarafından oluşturulduğu tespit edildi. Çevresel etmenlerin, özellikle yüksek ısı, ışıklandırma süresi, hava akımları, oksijen, karbondioksit, amonyak seviyeleri, yer değiştirme, susuz veya yemsiz kalma gibi stres faktörlerinin yumurta verimini ve kalitesini etkilediği saptandı. Üzerinde en çok durulması gereken faktör beslenme olarak saptandı. Yem tüketimi, yumurta verimi ve kabuk kalitesinin yemde bulunan kalsiyum yüzdesi ile ilgili olduğu görüldü. Bu durum, özellikle kalsiyum ihtiyacının fazlalaştığı yumurta veriminin başlangıç dönemi olan 21. haftadan itibaren tespit edildi. Bu nedenle yumurtacı tavukların yemlerine % 3,5-3,9 arasında kalsiyum katılması ve yemde bulunan kullanılabilir fosfor seviyesinin ise % 0,30-0,45 arasında bulunması gerektiği sonucuna varıldı.

The study was carried out on commercial layers bred in cages in Edincik/Bandırma region and ite convenions between 1993-1995 to point out the causes of serious production losses and to prevent them. For this purpose, 34 poultiy-houses including approximately 7-12 thousands of hens were used. The total of 352.415 white hens, used in the study, were selected from Hy-line W77, Lohmann LSL, and Dekalb Delta hybrid breeders. The fectors decreasing the egg production were bacterial, viral, mycoplasmic, mycotic infections and management. During the infection, egg production, egg weight, feed intake, mortality, clinical symptoms and necropsy findings were evaluated. These parameters were supperted by the findings of some laboratories. Escherichia coli and Infectious coryza often seen in Edincik region caused slgnlficant decreases in egg production. Severe deaths were seen when Coryza was complicated with E. coli. Mycoplasma gallisepticum was determined in ali flocks but it had no effect on egg production. Economical losses related with production losses, shell quality and egg weight were caused by Newcastle disease, Infectious bronchitis and Avian encephalomyelitis. Environmental fectors exactly high temperature, time of lighthing, air circulation, oxygen, carbondioxide, ammoniac rate, movement, waterlessness and feedlessness were determined to effect the egg production and quality. Nutrition was determined to be the most important fector to take çare. Feed intake, egg production and shell quality were found to be related with calcium percentage of the diet. İt was seen specially after the beginning of egg production (21 st week). when the requirement of calcium increased. As a conclusion, 3,5-3,9 % calcium needed to be added to diet and the useable phosphorus level in the diet should be 0,30-0,45 %.