Etkin ve eğlenceli aktiviteler (hands on science) yöntemi ile fen bilgisi öğretimi üzerine incelemeler

Abstract

Bu yüzyılda, dünyadaki bir çok ülkenin en önemli amacı: fen ve teknolojide ileri gitmektir. Çünkü, teknolojinin varlığı ya da yokluğu yaşamımızın niteliğini derinden etkilemektedir. Bugün, fen ve teknoloji entegre bir sistem olarak karşımıza çıkmaktadır. Okullarda verilen fen eğitimin bu entegrasyonu sağlayamaması fen eğitiminde sorunlara neden olmaktadır. Bu sorunları aşmak için çocukların ilköğretimden başlayarak fen ve teknoloji konuları ile ilgilenmelerini gerektirmektedir. Yapılan araştırmalara göre, fen eğitimindeki krizin nedeni; çocukların okullarda, fen ve teknolojinin egemen olduğu bir dünyada yaşamaları için gerekli bilgi ve becerileri kazanamamalanndan kaynaklanmaktadır. Bu araştırmaların sonucunda fen eğitiminin amaç ve programlan yenilenmektedir. Modern fen araştırmaları fen eğitiminin amacım: (a) Çocukların her zaman doğaya ilişkin sordukları soruları etkili biçimde cevaplamak; (b) Bilim adamı gibi düşünmeyi ve hareket etmeyi öğretmek; (c) Çocukların devamlı olarak değişen çevreye uymalarını sağlamak, olarak ifade edilmektedir. Bu araştırmalar, etkili fen eğitimini için: (a) Çevreden çıkan gerçek problemler ve sorunlar; (b) Yaparak ve yaşayarak çocukların doğal güdülerini uyandırma (c) Çok konu yerine birkaç konuyu daha derinden işleme üzerine odaklanmıştır. Bu çalışmada, deney ve aktivitelerin eğlenceli, ilginç ve öğrenme potansiyelini belirleyerek; bu değişkenlerin aday öğretmenleri yaparak ve yaşayarak fen dersi işlemeye güdülemedeki etkisini ortaya çıkarmayı amaçlanmaktadır. Çalışmanın fen bilgisi laboratuvan dersinin içeriğinin oluşturulmasına aday öğretmenlerin etkin katılımım sağlayarak verimliliği artıracağı ümit edilmektedir.Ill Araştırma, 1999-2000 eğitim yılı bahar yarıyılında Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi ilköğretim Bölümü 2. sınıf aday öğretmenleri ile fen bilgisi laboratuvarı dersinde yapılmıştır. Araştırma deneme modelindedir. Deney ve aktivitelerin "eğlencelilik", "ilginçlik" ve "öğrenme potansiyeli" değişkenleri tek grup son test modeli uygulanarak saptanmıştır. Deney ve aktivite formunda beşli derecelendirme ölçeği kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin analizinde SPSS paket programı kullanılmıştır. Değişkenlerle ilgili verilerin analizinde frekans, aritmetik ortalama, standart sapma, korelasyon ve eşleştirilmiş çiftler testi istatistikleri kullanılmıştır. Verilerin analizi sonucunda; eğlenceli, ilginç, ve öğrenme potansiyeli değişkenleri arasında anlamlı bir ilişki olduğu ortaya çıkmıştır. Deney ve aktivitelerin eğlencelilik, ilginçlik ve öğrenme potansiyelinin yüksek olması aday öğretmenlerin yaparak ve yaşayarak fen öğretmeleri konusundaki motivasyonlarını artırmaktadır. Eğlenceli, ilginç, ve öğrenme potansiyeli yüksek olan deney ve aktivitelerin ortak özelliği; şaşırtıcı, merak uyandırıcı, oyun içeren, görselliği yüksek ve kavramsal yanılgıları ortaya çıkartan nitelikte olmalarıdır. Bu çalışmada, ilköğretim fen ders kitaplarındaki, talimatlı gösteri deneyleri yerine, öğrencilerin yaparak, yaşayarak ve keşfederek öğrenebilecekleri deney ve aktivitelerin müfredat programlarına alınması önerilmektedir.

In this century, the most important goal of many countries is to go further in science and technology. Because, the existence of technology effects the quality of our life deeply. Today, science and technology are integrated systems. This integration requires the children 's interst in science and technology. Modern science education research states that there are crisis in science education at schools. The reason for crisis is that children not having necessary knowledge and skills at schools. According to result of these research, the purpose of science education are renewed. In modern science education research, the purposes are listed as; (a) to answer the question asked by children about science and nature effectively, (b) to teach how to act and think like a scientist, (c) to teach children how to adapt changing environment. Through the light of these researches, modern science education focused on; (a) real problems and questions, (b) learning by doing, (c) helping children to arouse their intrisic motivation, (c) teaching a few subjects intesively. This study investigated the qualities of activities as fun, interest, and learning potential in science laboratory course that motivate preservice elementary teachers to implement them in their classrooms. in This study is expected to activate the angagements of preservice teachers content formation of science laboratory course. The study is administered to second year preservice teachers attending science laboratory course in 1999-2000 academic year at Uludağ University Education Faculty, Bursa-Turkey.V The research is experimental. The qualities of fun, interst, and learning potential of experiments are determibed by a group post-test model. In activity survey, "pentad grading scale" was used. In the analysis of data, SPSS was used. The frequency, mean, standart deviation, correlation, and paired sample t-test were calculated. The result of analyzed data, showed that there are significiant relationship among fun, interst, and learning potential. The preservice teacher predicted that they would more likely to implement activities they rated high on these qualities. The common property of the activities is that they all arouse curiosit, consists of plays in it and are suprising, visual and miconcepttional. The study suggested to have hands on activities instead of traditional methods.