Akciğer tüberkülozu şüphesi bulunan çocuk hastaların bilgisayarlı tomografi incelemesinde mediastinal ve hiler lenfadenopatilerin saptanmasında gözlemciler arası uyumun değerlendirilmesi

Abstract

Tüberküloz (TB), tedavisindeki ilerlemelere rağmen, yüksek morbidite ve mortalite oranları nedeniyle dünyada ve ülkemizde hala ciddi bir halk sağlığı problemidir. Değişik pek çok organı tutabilmekle birlikte, en sık akciğer tutulumuyla kendini gösterir. Hastalığın kesin tanısı, basilin mikrobiyolojik yöntemlerle gösterilmesidir. Ancak, çocuk yaş grubunda, mikroorganizmanın varlığını bakteriyolojik olarak teyit etmek güçtür ve bu nedenle TB'u teşhis etmek zordur. Pozitif radyolojik bulgular, hastalığın tanısında önemli bir kanıt niteliğindedir. Özellikle, çocuklardaki akciğer TB'unda, mediastinal ve hiler lenfadenopatilerin (LAP) varlığı tanı için karakteristik kabul edilmektedir. Bilgisayarlı tomografi (BT), LAP'lerin gösterilmesinde, göğüs röntgenografisinden üstündür. Ancak, böyle bir yöntemin güvenilirliğinin, gözlemciler arası uyumla test edilmesi gerekir. Bildiğimiz kadarıyla akciğer TB şüphesiyle toraks BT tetkiki yapılan çocuk hastalarda, mediastinal ve hiler LAP'lerin saptanmasında, gözlemciler arası uyumunun araştırıldığı çok az sayıda çalışma mevcuttur. Çalışmamızda, klinik olarak akciğer TB şüphesi bulunan 36 çocuk hastanın toraks BT tetkikleri, geriye dönük olarak incelendi. İki gözlemci, hastaların toraks BT tetkiklerini, mediastinal ve hiler LAP varlığı ve boyutu açısından, birbirinden habersiz olarak değerlendirdi. Çalışmaya alınan 36 çocuk hastanın (20 erkek, 16 kız) yaş ortalaması, 10,8±5,3 yıldı [min-mak: 0,7 (8 ay) -18 yıl]. Gözlemciler arasında, LAP saptanması açısından genel uyum, orta derecedeydi. En iyi uyum, subkarinal bölgede saptandı. Subaortik, paraözefagial ve sol hiler bölgelerde ise gözlemciler arasında, istatistiksel olarak anlamlı kabul edilebilecek bir uyum ortaya çıkmadı. Sağ hiler bölge için gözlemciler arasında zayıf, sağ ve sol paratrakeal ve paraaortik bölgeler içinse orta derecede bir uyum söz konusuydu. Lenf nodu boyut ölçümü açısından, gözlemciler arasında orta derecede bir uyum saptandı. Sonuç olarak, akciğer TB şüphesi bulunan çocuk hastalarda mediastinal ve hiler lenf nodlarının saptanmasında 'altın standart' kabul edilen BT'nin değeri patolojik olarak test edilemediği için, gözlemciler arası uyumun değerlendirilmesi güvenilirliğinin kanıtlanması açısından gereklidir. Ancak, çalışmamızda gözlemciler arasında sadece orta derecede bir uyum saptanmıştır. LAP varlığı açısından toraks BT tetkiklerinin yorumlanmasında en güvenilir lokalizasyon, subkarinal bölge olarak tespit edilmiştir.

Tuberculosis (tb), albeit advances in treatment strategies, is a serious public health issue with high morbidity and mortality rates. Lung is the most commonly involved organ, but may involve various organs. The exact diagnosis is made by microbiologic identification of tb bacili. However, it is difficult to confirm the presence of bacillus in children and diagnosis is tough. Positive radiologic signs are important diagnostic clues and are accepted characteristic for mediastinal and hilar lymphadenopathy (LAP) in lung Tb. Computed tomography (CT) is superior for LAP detection than chest roentgenography. LAP's with large size and showing ring-like enhancement in CT are stated typical findings for tb. In our knowledge, there are not enough studies dealing with interobserver variability between describing existance, localisation and CT features of mediastinal and hilar LAP's in children with suspected tb. In our study, thoracic CT examinations of 36 patients with Tb suspicion were evaluated retrospectiveliy. Two observers independently evaluated thoracic CT examinations for existance and size of mediastinal and hilar lymph nodes (LN). Mean age of included patients was 10,8±5,3 years [min-max: 0,7 (8 months)-18 years]. 20 of them were male (%57) and 15 female (%43). The level of interobserver agreement for LAP detection was medium. There was no statistically significant agreement for LAP detection in subaortic, paraesophageal and left hilar regions. Interobserver agreement for right hilar region was mild, while it was medium for right and left paratracheal and paraaortic regions. There was medium interobserver agreement for LAP detection in subaortic, paraesophageal and left hilar regions. In conclusion, CT is accepted as "gold standart" method for mediastinal and hiler LN detection in pediatric patients with suspected Tb. However, this hasn't been proved pathologically and assessment of interobserver agreement is important to prove it's reliability. In our study medium degree agreement was determined between the observers. The msot reliable localisation for presence of LAP was found to be subcarinal region in thoracic CT interpretation.