Serbest bölgelerin vergilendirme karşısındaki durumu

Abstract

Free zones are special purposed applications, which are inside the national boundaries of a country but outside of the duty boundaries, and where government interference is atminimum and commercial and industrial services are being performed.In the world, we can meet the applications like free zones, in old Greek and Romecivilizations 2000 years ago . After first world war and following the 1929 economic crisis,as a solution, there had been a tendency to free zones. In the world, free zone applicatons indifferent terms were used, especially by the countries which adopt development strategy thatconsiders exporting.It is possible to say that also in Turkey , free zone applications go to until 19.century .In 1870, for the first time, we see the Sulina city where the Tuna river spills Karadeniz, hadbeen become a free harbour. There had been developed the legal arrangement whichadmitting of free zone applications by 06.06.1985 dated and 3218 numbered free zones law.In this treatise study, it was mentioned free zones historical evolution in Turkey andalso in the world, then their sorts and specialites, and useful-inconvenient aspects.Predominantly, it was commentated tax applications transformation after the 5084numbered law, and then was examined how much it could be removed the previous hitches.Althought , the free zone applications could not take place which they deservednowadays , in the future with the prudence about victory of commerce and competition, webelieve in that the free zones will get value that deserved.

Serbest bölgeler, bir ülkenin ulusal egemenlik sınırlarının içinde, ancak gümrük sınırlarının dışında kalan, devlet müdahalesinin asgariye indirildiği ve ticari hizmetlere ilişkin işlevleri yerine getiren özel amaçlı uygulamadır. Dünyada serbest bölge niteliğinde kabul edilebilecek uygulamalara, ilk olarak 2000 yılı öncesinin eski Yunan ve Roma medeniyetlerinde rastlanmaktadır. I. Dünya Savaşı sonrası 1929 ekonomik bunalımı arkasından çözüm yolu olarak Serbest Bölgelere yönelme eğilimi ağırlık kazanmıştır. Dünyada serbest bölge uygulamaları ilk dönemlerde özellikle ihracata dayalı kalkınma stratejisini benimsemiş ülkeler tarafından kullanılırdı. Ülkemizde de serbest bölge uygulamalarının Cumhuriyet öncesi dönemlere 19. yy.'a dek gittiğini söylemek mümkündür. 1870 yılında ilk olarak Tuna nehrinin Karadeniz'e döküldüğü yerde bulunan Sulina şehrinin serbest liman haline getirildiğini görmekteyiz. 06.06.1985 tarihli ve 3218 No'lu "Serbest Bölge Kanunu" ile bugünkü Serbest Bölge uygulamalarına olanak veren yasal düzenleme ortaya çıkmıştır. Serbest Bölgelerin dünyadaki ve Türkiye'deki tarihsel gelişmelerinin incelendiği bu tez çalışmasıyla birlikte, çeşitleri ve özelliklerine değinilmiş Serbest Bölgelerden beklenenlerle birlikte, bu uygulamaları sakıncalı ve faydalı tarafları incelenmiştir. Ağırlıklı olarak Türkiye'de 6 Şubat 2004 tarihinde kabul edilen 5084 sayı kanun öncesinde ve sonrasındaki vergisel uygulamalar yorumlanmış önceki eksikliklerin ne ölçüde giderildiği incelenmiştir. Serbest bölge uygulamaları günümüz dünyası hak ettiği yeri alamamasında gelecekte ticaretin ve rekabetin galip geleceği öngörüsü ile serbest bölge faaliyetlerine buradan payına düşeni alacağına inanmaktayız.