Güney Marmara ekolojisinde ısıtmasız seralarda sebze yetiştiriciliği için uygun ürün deseninin belirlenmesi

Abstract

Marmara bölgesinde, 2002 - 2003 yılarında yürütülen bu çalışmada ısıtmasız sera koşullarında örtüaltı sebzeciliğine uygun ekonomik değere sahip ürünler ve yetiştirme dönemleri belirlenmeye çalışılmıştır. Bu araştırmada hıyar, fasulye (yer ve sırık), biber, domates, kavun, salata (baş ve yaprak), fındık turpu ve havuç (mini tip) gibi sebzeleri içeren 5 farklı ürün deseni incelenmiştir. Çalışmada; birinci ürün deseni olarak hıyar (Mart - Temmuz), fasulye [yer(Temmuz - Kasım)] ve baş salata (Kasım - Mart), ikinci ürün deseni olarak fasulye [sırık (Mart - Temmuz)], hıyar (Temmuz - Kasım) ve mini havuç (Kasım -Şubat), üçüncü ürün deseni olarak biber (Nisan - Ekim), mini havuç (Ekim - Nisan), dördüncü ürün deseni olarak domates (Nisan - Ekim), yeşil soğan (Ekim - Ocak) ve baş salata (Ocak - Nisan), beşinci ürün deseni olarak da kavun (Nisan - Temmuz), fasulye [yer (Temmuz - Kasım)], yaprak salata (Kasım -Şubat) ve fındık turp (Şubat - Nisan) kullanılmıştır. İlkbahar döneminde yetiştirilen fasulye üretiminden ortalama 7 600 kg/da, hıyardan 17 600 kg/da, biberden (sonbahar dönemi de dahil) 10 600 kg/da, kavundan 9 500 kg/da ve domatesten 7 000 kg/da verim elde edilmiştir. Sonbahar döneminde ise, yer fasulyelerden ortalama 2 080 kg/da, hıyardan 12 250 kg/da, fındık turpundan 4 430 kg/da, yeşil soğanlardan ortalama 3 000 kg/da, mini havuçlardan da 5 400 kg/da verim alınmıştır. Yaprak salatalar ortalama 230 g/adet, baş salatalar da yaklaşık 450 g/adet ağırlığa ulaşmışlardır. Yapılan ekonomik analizler sonucunda, en fazla mutlak kar ikinci ürün deseninden alınmıştır (8 691 000 000 TL). Birinci ürün deseni ikinci sırada yer alırken (8 050 000 000 TL), bunları beşinci ürün deseni (7 632 000 000 TL.) ile dördüncü ürün deseni (4 145 000 000 TL) izlemiştir. Üçüncü ürün deseni ise son sırada yer almıştır (3 166 000 000 TL.). Ürünler arasında ise en yüksek mutlak kar ikinci ürün desenindekifasulyeden (4 046 000 000 TL.) alınırken, birinci ürün desenindeki hıyar 3 346 000 000 TL. ile ikinci, aynı desendeki baş salata 3 115 000 000 TL. ile üçüncü olmuştur. Dördüncü ürün desenindeki domates ile üçüncü ürün desenindeki havuç son şurada yer almıştır (sırasıyla, 107 000 000 ve 820 000 000 TL.). Nispi kar oranında da baş salatalar ortalama 5,33, yaprak salatalar da 5,07 oram ile ilk sıralardadır. Bunları fındık turpu (4,34) ve fasulye (sırık) (3,05) izlemiştir. Domates (1,07), biber (1,69) ve hıyarlar ortalama (1,83) nispi kar oranlan ile son şuralarda kalmışlardır. Araştırma sonucunda, yaz dönemi için hıyar, fasulye ve biber, kış dönemi için yaprak ve baş salata sebzeleri en uygun ürünler olarak bulunmuştur.

This study was carried out to determine economicaly crops and production periods for vegetable growing under unheated greenhouse in Marmara Region between 2002 - 2003. In this experiment, five different crop design, including cucumber, bean (climbing and dwarf), pepper, tomatoes, melon, lettuce (leaf and head), red radish and baby carrot, were investigated to vegetable growing in unheated greenhouse. In trials; as first crop design cucumber (Marc - July), bean [dwarf (July - November)], and head lettuce (November - March), as second crop design bean [climbing (March - July)], cucumber (July - November) and baby carrot (November - February), as third crop design pepper (April - October), baby carrot (October - April), as fourth crop design tomatoes (April - October), green (leaf) onion (October - January) and head lettuce (January - April), also as fifth crop design melon (April - July), bean [dwarf (July - November)], leaf lettuce (November - February) and red radish (February - April) were used. 7 600 kg/da from beans, 17 600 kg/da from cucumber, 10 600 kg/da from pepper (including fall season), 9 500 kg/da from melon and 7 000 kg/da yield were taken in spring season. 2 080 kg/da from dwarf beans, 12 250 kg/da cucumber, 4 430 kg/da from red radish, 3 000 kg/da onion (leaves) and 5 400 kg/da baby carrot yield were taken in fall season. Lettuce varieties (Green wave and Yates Dale) have yield of 230 g/plant and 400 g/plant respectively in winter season. According to economical analysis, the best absolute profit was taken from second crop design (8 691 000 000 TL). Frist crop design was placed in second range (8 050 000 000 TL), fifth crop design( 7 632 000 000 TL) and fourth crop design (4 145 000 000 TL) were followed. Also third crop design was being in the last range (3 166 000 000 TL). The best of relative profit was taken from bean (4 046 000 000 TL) fromIV second crop design, cucumber (3 346 000 000 TL) from frist crop design was being second range and head lettuce from frist crop design was being third range (3 115 000 000 TL). Tomatoes from fourth crop design and baby carrot from third crop design were placed in the last ranges (respectively, 107 000 000 TL and 820 000 000 TL). Head lettuce (5,53) and leaf lettuce (5,07) were being frist ranges, red radish (4,34) and climbing bean (3,05) were followed and tomatoes (1,07), pepper (1,69) and cucumbers (1,83) were being in the last ranges in rates of relative profit End of this study, the best suitable crops, bean, cucumber and pepper to spring and summer season, leaf and head lettuce to winter season were determined.