Eskişehir ilinde buğday rastığı (Ustilago nuda tritici schaffen) hastalığının bazı buğday çeşit ve hatlarında reaksiyonları üzerinde çalışmalar

Abstract

Eskişehir'de 1992-1993 yıllarında gerçekleştirilen bu çalışmada, Buğday Rastığı (Ustilago nuda tritici Schaf fn. ) 'nın kısa morfolojisi, biyolojisi ve 49 buğday çeşit ve hattında reaksiyonları üzerinde araştırmalar yapılmıştır. Yapılan çalışmalar sonunda : Buğday Rastığının klamidospor çapının ortalama 6.095± 0.638 (5.0-8.0) mikron olduğu belirlenmiştir. Buğday çeşit ve hatlarının tozlaşma öncesi ve tozlaşma sonrası döneminde yapılan inokulasyon ça lışmaları sonucunda, tozlaşma öncesi dönemde rastık has talığına daha hassas olduğu bulunmuştur. Rastık sporları ile inokule edilen çeşit ve hatların erken ve geç ekimleri yapıl mış, en yüksek enfeksiyon oranı erken ekilenlerde meydana gelmiştir. Buğday Rastığı ile tozlaşma öncesi dönemde yapılan farklı inokulasyon yöntemi çalışmalarında, "Gerek-79" çeşidi nin kuru sporla inokulasyonu, spor süspansiyonu ile inoku- lasyona oranla daha başarılı olmuştur. Buğday Rastığına karsı 49 buğday çeşit ve hattının reaksiyonları belirlenmiş, bunlardan "Es91/SBVD2 17, Es90/1, Es91/SBVD2 23. ES91/MAKBVD2, Es91/SBVD2 8, Es84-16, Es91/SBVD1 21. Es91/SBVD1 22", ekmeklik ve makarnalık buğday hatları ve "Bolal 2973, Melez~13.4-11, Kıraç-66, Sertak. Atay-85, Ç-1252" ekmeklik ve makarnalık buğday çeşitleri,, hem erken hem geç ekimlerde kesin dayanıklılık göstermişlerdir.

In this study, which was carried out in 1992-1993 in Eskişehir, some observations were made on the brief morphology and biology of loose smut of wheat (Ustilago nuda tritici Schaffn.) and reactions were determined on 49 varieties and lines of wheat. As a result of the research done, it was determined that the average diameter of chlamydospore of loose smut of wheat is 6.095 ± 0.638 (5.0-8.0) microns. At the end of the inoculation work which were done before and after the pollination of varieties and lines of wheat, it was found that wheat is more susceptible to loose smut before po Hi nation. The wheat grains inoculated with spores of loose smut were planted early and late and it was seen that the highest infection rate came out at the early seeding. In the study of loose smut, which were done with different inoculation methods before the pollination period, inoculation of "Gerek-79" variety with dry spores were more successful 1 than inoculation done with spore suspension. Reactions of 49 varieties and lines of wheat against loose smut were determi ned. Of these, "Es91/SBVD2 17, Es90/1, Es91/SBVD2 23, Es91/MAKBVD2, Es91/SBVD2 8, Es84-16, Es91/SBVD1 21, Es91/SBVD1 22"., common and durum wheat lines and "Bolal 2973, Hybrid-13, 4-11, Kıraç-66, Sertak, Atay-85, Ç-1252" common and durum wheat varieties, showed a definite resistance in both early and late seeding.