Bazı ileri makarnalık buğday hatlarının tarımsal özellikleri üzerine araştırmalar

Abstract

Bu araştırma, Bursa koşullarında geliştirilmiş ileri kademede bazı makarnalık buğday hatlarının agronomik ve kalite özelliklerinin ve bu özellikler arası ilişkilerin saptanması amacıyla yürütülmüştür. Çalışmada bitki materyali olarak ele alınan 4 farklı kombinasyona ait 10 hat ve 1 kontrol çeşit üzerinde tane verimi başta olmak üzere bitki boyu, başak boyu, başakçık sayısı, başakta tane sayısı, başakta tane ağırlığı, 1000 tane ağırlığı, m2'de başak sayısı, hektolitre ağırlığı, protein oram, gluten (yaş öz) içeriği, sedimentasyon değeri gibi özellikler araştırılmıştır. Araştırmada saptanan bulgular 3d yıllık ortalama değerler üzerinden incelendiğinde, genotiplerin 1000 tane ağırlıklarının 42.8-48.8 g, hektolitre ağırlıklarının 80.3-82,0 kg/100 İt, dekara tane verimlerinin 385.75-525.05 kg/da, yaş öz içeriği değerlerinin %15.12-27.42, sedimentasyon değerlerinin %19.51-31.34 mi, protein oranlarının %1 0.90- 12. 27 arasında değiştiği saptanmıştır. Hatlar içerisinde, Gökgöl/Çanakkale kombinasyonuna ait 65 no'lu hat hektolitre, yaş öz içeriği, sedimentasyon değeri, protein oranı gibi kalite kriterleri yönünden, GökgöVAtseke kombinasyonuna ait 34 no'lu hat ise hem yüksek verim hem de kalite özellikleri açısından ümitvar genotipler olarak değerlendirilmişlerdir. Çalışmada, başakçık sayısı ile başakta tane sayısı ve başakta tane ağırlığı arasında, başakta tane sayısı ile başakta tane ağırlığı, başakta tane ağırlığı ile 1000 tane ağırlığı, m'deki başak sayısı ile verim, hektolitre ağırlığı ile protein oranı arasında pozitif korelasyon değerleri elde edilmiştir.

This research was conducted to determine agronomic and quality traits of some advanced durum wheat lines improved in Bursa conditions and correlations between these traits. In this study, first grain yield, plant height, spike lenght, spikelet number/spike, seed number/spike, seed weight/spike, 1000 kernel weight, test weight, spike number/m2 gluten content, SDS, protein content were investigated over 10 advanced lines belongs to four different combinations and 1 control variety, used as plant material. When the determined values were investigated over two year means, it's found out that the values are changed in genotypes between 42.8-48.8 g in 1000 kernel weight, 80.3-82.0 kg/100 It in test weight, 385.75-525.05 kg/da in grain yield, 15.12- 27.42% in gluten content, 19.51-31.34% ml in SDS, 10.90-12.27% in protein content. In these lines, line of 65 belongs to combination of Gökgöl/Çanakkale by superior quality trahs in test weight, gluten content, SDS, protein content and line of 34 belongs to combination of Gökgöl/Atseke by both superior quality and yield traits were determined favorable genotypes. In this study, positive correlations was obtained between spikelet number/spike and seed number, seed weight/spike; seed number/spike and seed weight/spike; seed weight/spike and 1000 kernel weight; spike number/m2 and grain yield, test weig and protein content.