Gürcistan'nın komşuları ile ilişkileri ve jeopolitik etkinin incelenmesi

Abstract

SSCB’nin çökmesi ve Soğuk Savaş’ın sona ermesi iki kutuplu dünya düzenini ortadan kaldırmıştır. ABD, tek süper güç olarak Yeni Dünya Petrol Düzeni çerçevesinde menfaatleri doğrultusunda her yere nüfuz etme girişimlerine başlamıştır. Enerji kaynakları ihtiyacının artması sonucunda ortaya çıkan bu düzende, eski Sovyetler Birliği toprakları olan Orta Asya ve Kafkasya kısa zamanda Batı’nın (özellikle ABD) özel ilgi alanı olmuştur. Zengin enerji kaynaklarını barındıran bu bölgeye ulaşımı için araştırmanın konusu olan Gürcistan, önemli jeopolitik ve jeostratejik konuma sahip bir ülkedir. Gürcistan, bölgedeki diğer ülkelerden farklı olarak enerji kaynakları bakımından zayıf bir ülkedir, ancak bulunduğu jeopolitik konumu itibari ile önemli avantajlara sahiptir. Gürcistan, doğu-batı ve kuzey-güney ulaşım yollarının geçtiği ülke olmakla beraber, Orta Asya ve Kafkasya coğrafyasında bulunan zengin enerji kaynaklarının uluslararası pazarlara taşınmasında da transit konumuna sahiptir. Rusya’nın eski toprakları üzerindeki nüfuzunu devam ettirerek bu topraklarda bulunan zengin enerji kaynakları üzerindeki kontrolünü elden bırakmama çabasına girmesi, ABD ve AB’nin ise bu coğrafyanın bir daha Rusya’nın etki alanına girmesini engelleme isteği, transit ülke Gürcistan’ı doğu ile batı arasındaki çekişme alanına çevirmiştir. Rusya’nın iki yüz senelik hakimiyetinden kurtulmak isteyen Gürcistan, Türkiye ve Batı ile yakın ilişkiler geliştirerek Rusya’nın baskılarına bu güçlü desteklerle karşı koymak istemektedir. Rusya, Gürcistan’da bulunan etnik grupları kışkırtarak ülkenin toprak bütünlüğü ve güvenliğini bozarak, BaküTiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı ve Bakü-Tiflis-Erzurum Doğalgaz Boru Hattı projelerini engellemek ve bu kaynakların kendi topraklarından geçmesini istemiştir. Ancak Rusya’nın istediği olmadı ve BTC Faaliyete geçti BTE’nin de 2006’nın sonuna kadar faaliyete geçmesi bekleniyor. Gerek bu iki proje gerekse önümüzdeki iki sene içerisinde canlandırılması planlanan tarihi İpek Yolu Projesi Gürcistan’ın Türkiye ve Azerbaycan ile olan (Batı’nın da memnun olduğu) güzel ilişkilerini ortaya koymaktadır. Gürcistan’ın diğer bir komşusu olan Ermenistan, Rusya’nın yanında yer alarak Gürcistan ve Azerbaycan’dan toprak koparmanın peşine düştü ve adı geçen projelerden elde edebileceği avantajları kaçırmıştır. Gürcistan, ABD ile iyi ilişkiler kurmakla beraber NATO ve AB’ne üyeliği girişimleriyle Batı ile bütünleşmeyi hızlı bir şekilde sürdürmektedir. Ancak, fiilen bağımsız hâle gelen Abhazya ve Güney Osetya bölgelerini kontrol altına alarak toprak bütünlüğünü sağlaması için Rusya ile da dengeli ilişkiler geliştirmesi gerekmektedir.

The collapsing of Soviet Union and end of the Cold War remove the two poled world order. USA, becoming only one super power, started to spread over everywhere with the light of New World Petroleum Order. After increasing need of energy sources at this order, Soviet Union old earth Middle Asia and Caucasia started to become special interesting area for West (especially USA) in a short time. Georgia, which has important geostrategic and geopolitics situation, became the investigation theme for reaching the region that includes rich sources. Different from other countries at this side, Georgia is a poor country for the energy sources; however, it has important advantages for its geopolitics situation. In addition to interconnection ways from east to west and north to south, Georgia is a transit country for carrying rich sources from Middle Asia and Caucasia to international market. Russia interest to its old region for regain the control of the area that has rich sources, on the other hand USA and EU desire to prevent Russia effect on this geography bring the transit country Georgia between East and West quarrel pitch. Desiring to disposal from Russia two hundreds years hegemony, Georgia tried to develop strong relationship with Turkey and West to defiance Russia impression with this strong support. Russia wants Baku Tiflis Ceyhan Oil Pipeline and Baku Tiflis Ceyhan Natural gas Pipeline in its own earth and tries to provide this by instigation ethnic groups and country security and unity. However, Russia desires not happened and BTC started to action and BTE will start to activity at the end of the 2006. Both this two project and the plan of reliving Silk Road project show Georgia good relations with Turkey and Azerbaijan (also West satisfied too). Armenya, the other neighbor of Georgia catches the train by becoming a supporter of Russia and planner of take over of Georgia and Azerbaijan earth, so it can not have benefit from projects. Georgia, together strong relation with USA, tries to become a member of NATO and EU that provides integration with West fast. However, it must have a balanced relation with Russia after freedom of Abkhazia and South Osetya.