Türkiye-AB zeytin ve zeytinyağı üretim ve pazar yapısının karşılaştırmalı analizi

Abstract

Dengeli beslenmede oldukça önemli yeri olan zeytinyağı ve sofralık zeytin gerek sahip olduğu özellikler ve gerekse bu sektörde ürünün yetiştirilmesi ve pazarlanması ile uğraşan nüfus itibari ile Türkiye ve Avrupa Birliği'nde önem taşıyan ürünler arasındadır. Bu araştırma ile Türkiye ve AB'nde zeytin ve zeytinyağı sektörünün önemi belirtilmiş ve bu sektör analiz edilerek karşılaştırmalar yapılmıştır. Dünya zeytinyağı üretim ortalaması 1.850 bin ton'dur. Bunun %80'lik kısmını AB karşılamaktadır. Diğer üretici ülkeler Tunus, Türkiye ve Fas'tır. Üretim yıldan yıla değişiklik göstermekle beraber dünya pazarını AB etkilemektedir. 1980 öncesi 9 üyeli topluluğun başlıca üretici ülkesi İtalya idi. 1981 'de Yunanistan'ın 1986'da İspanya ve Portekiz'in girişi ile Topluluk zeytinyağı üretimi yılda 1.000.000 ton'un üzerine çıkmıştır. AB'nde Yunanistan, İspanya ve İtalya başlıca üretici ülkelerdir. Bununla birlikte İtalya, aynı zamanda önemli dış alımcı ülkedir. 100 milyona yaklaşan zeytin ağaç varlığı, 90 bin üretici aile ve 1000'den fazla yağhanesi ile Türkiye, dünya zeytin ve zeytinyağı sektörü içinde önemli bir konuma sahiptir. Ancak görünüşte bu önemi belirgin iken, ülkemizin ürünler dünya üretimi ve ticaretinde istenilen konumda olduğunu söylemek güçtür. Bunun nedenleri arasında, üretim düzensizliği son yıllarda ortaya çıkan pazarlama organizasyonundaki olumsuzluklar ile dış ticarete ilişkin politikaların eksikliği ön sıralarda gelmektedir. Karşılaştırmalar sonunda Türkiye ve Avrupa Birliği'nde zeytin ve zeytinyağı sektöründe genel yapı, dış ticaret ve destekleme politikalarında bazı benzerlikler yanında önemli farklılıkların olduğu da tesbit edilmiştir.Bunun içinde öncelikle sektörde yapısal iyileştirmelerin sağlanması gerekmektedir. Türk zeytin ve zeytinyağı sektörünün geleceği, mevcut destekleme politikalarının gözden geçirilmesinin yanı sıra üretimdeki yıllık dalgalanmaları önleyecek tedbirlerin alınması ve sektördeki teknolojinin yenilenerek uluslararası standartlara uyumlaştırılması ile Türk zeytin ve zeytinyağlarının tanıtımının sağlanmasına bağlı olacağı sonucuna varılmıştır.

Olive oil and table olive, owing to its important place in human nutrition has a significant place in Turkey and in the European Union. In this study, olive and olive oil sector has determined to important and analysed as comparative for Turkey and for the European Union. Average world production is some 1.850.000 tonnes, of which 80% comes from the European Union. The other producers are Tunusia, Turkey and Morocco. Production varies considerably from one year to another, but the world market fluctuates as a direct result of the Community market. In the early 1980 s, when the Community had nine Member States, Italy was the main producer. With the entry Greece in 1981, followed by Spain and Portugal in 1986, olive oil production to over a million tonnes a year. Greece and Spain normally the main suppliers and Italy, although on exporting producer, remains the main purchaser. Turkey has a very important position in the world olive oil sector with almost 100 million olive trees, 90.000 families, that grow olives as their sole crop and over 1000 olive oil processing plants. This importance is clear in terms of the physical wealthy it represents. However, it is not so apparent. In terms of Turkish olive oil production and exports. At first, this was because there were significant problems in production amongst other things. More recently, inadequate marketing organisation and foreign trade policy measures were the main reasons. Under the light of the comparisons, it is concluded that there are significant differences as well as a few similarities in the general formation and the foreign trade policies, in the support policies for olive and olive oil sector in Turkey and the European Union. Therefore, primarly, certain precautions mentioned in the study should urgently be taken to better and promote sector, Future of the olive and olive oil sector depends or to be modernize and existing support policies must be scrutinized besides preventive precautions must taken for years of roughness for productions. Aim of the olive and olive oil of Turkey is to introduced as like international Standard and working for promotions must be important.