Kentte ve köyde yaşamakta olan 7-9 yaş çocuklarının bellek ve yönetici işlevlerinin karşılaştırılması

Abstract

Bu araştırmada kentte ve köyde yaşamakta olan 7-9 yaş çocuklarının bellek ve yönetici işlevleri karşılaştırılmıştır. Örneklem grubu kent merkezinde ve bu kente bağlı bir köyde okumakta olan 7-9 yaş çocuklarından seçilmiştir (n = 64). Çocukların bellek işlevlerini ölçebilmek amacıyla Çocuklar İçin Bellek Ölçeği (ÇBÖ), yönetici işlevleri ölçebilmek amacıyla da Çocuklar İçin Kategori Testi (ÇKT) kullanılmıştır. Bunun yanı sıra genel entelektüel düzeyin test performanslarım etkileyip etkilemediğini görebilmek amacıyla Raven Standart Progresif Matrisler Testi uygulanmıştır. Genel olarak bulgular, kentte yaşayan çocukların köydeki yaşıtlarından daha iyi bellek performansları gösterdikleri yönündedir. Sadece görsel bellek alarum ölçen alt testlerden yüz tanıma ve nokta yerleştirme bölümlerinde anlamlı farklar bulunamamıştır. Sözel bellek alanını ölçen bütün alt testlerde ise kent grubu, köy grubundan daha iyi bir performans sergilemiştir. Bulgular özellikle sözel bellek alanında kent grubunun daha iyi düzeyde olduğunu ortaya koymaktadır. Yaşlar arasında farklılaşma ise en belirgin olarak 7 yaşta görülmektedir. 8 ve 9 yaş çocuklarında gruplar arası farklar sadece birkaç alt testte belirginken, 7 yaş çocuklarında kent ve köy farkı daha belirgindir. Yönetici işlevlerde de kentteki çocukların köydeki çocuklardan daha iyi bir düzeyde oldukları bulunmuştur. Her iki testte de yaşın artması ile testlerden elde edilen puanların da arttığı gözlenmiştir. Ayrıca genel entelektüel düzeyin de test performanslarım etkilediği saptanmıştır. BuIgular, sosyal çevre ve kültürün çocukların bellek performanslarını, üst düzey bilişsel fonksiyonlarını ve entelektüel gelişimlerini etkilediği görüşünü desteklemektedir. Bu sonuçların geliştirilebilmesi için daha geniş örneklemler ve yaş gruplan ile çalışmalar yapılması uygun olacaktır.

Thesis In the present study, memory and executive functions of children between 7-9 years of age from urban and rural areas were compared. The sample consisted of a total of 64 children who were chosen from two primary schools; one was located at the city center of Bursa (urban group) and the other was located in a village 30 kilometers away from the city (rural group). Children's Memory Scale (CMS) and Children's Category Test (CCT) were used to assess memory and executive functions respectively. Raven Standart Progressive Matrices was also administered to assess the general intellectual level. As expected the results revealed that the urban group outperformed in almost every verbal subscale of the CMS. The similar group differences were also found in CCT performances. Age differences were observed in memory and executive functions. Moreover many of the significant age X group effects seemed to be related to the significant differences among 7 year olds in two groups. The results were discussed in terms of possible sociocultural influences on cognitive functioning. Most importantly ecological validity of neuropsychological test materials and test norms were questioned.