Bazı ekmeklik buğday (Triticum aestivum var. aestivum) çeşit ve hatlarında melez gücü üzerine araştırmalar

Abstract

Bazı ekmeklik buğday çeşit ve hatlarında melez gücünü belirlemek amacıyla, 1996-1998 yılları arasında yürütülen bu araştırmanın melezleme aşaması Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi 'Tarımsal Araştırma ve Uygulama Merkezi" deneme tarlalarında, bu melezlere ait Fi bitkilerinin yetiştirilmesi ise "Bursa Ziraat Meslek Lisesi" deneme alanında tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Araştırmada, toplam 5 anaç olmak üzere Atilla-12, Flamura çeşitleri ile 393, 361, 68 ( CIMMYT ) numaralı hatlar arasında diallel melezleme yapılmış ve 10 kombinasyon elde edilmiştir. Araştırma sonucunda ele alman tüm karakterler bakımından anaçlar ve kombinasyonlar arasında istatistiki düzeyde önemli farklar ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte başakta tane ağırlığı en yüksek pozitif melez gücü değerini anaçlar ortalamasına göre Flamura x 68 numaralı kombinasyon % 57.1; üstün anaca 393 x 68 numaralı kombinasyon % 46.2 değeri ile göstermiştir. En yüksek negatif melez gücü değeri ise anaçlar ortalaması ve üstün anaca göre sırayla % -29.1 ile % -32.5 ile 361 x 68 numaralı kombinasyonda bitkide kardeş sayısında bulunmuştur.

This study was conducted to determine hybrid vigor of some bread wheat varieties and lines 1996-1998 crossing stage of this trial was made in Research and Application Center of Faculty of Agriculture of the Uludağ University. Fi plants and their parents were tested in the randomized complete block desing with three replications at Agricultural High School. In this research, five cultivars consisting of two registrated varieties Atilla- 12, Flamura and lines 393, 361, 68 ( CIMMYT ) were used as parents for making half diallel crosses and ten combination were obtained. As a result of this research, in all character studied were found statistically significant both parents and their combinations. However, the highest positive values of hybrid vigor were obtained from Flamura x 68 combination with 57.1 % according to mid-parent and 46.2 % according to superiority parent in grain weight per spike from 393 X68 combination. The highest negative values of hybrid vigor gave 361 x 68 combination with -29.1 % according to mid-parent and -32.5 % according to superiority parent in the number of tillers per plant.