Yulaf (avena sativa l.) ve adi fiğ (vicia sativa l.) karma ekimlerinde karışım oranları ve azotlu gübrenin ot verimi ve ot kalitesine etkileri üzerinde araştırmalar

Abstract

Bu araştırma, Bursa kıraç koşullarında yulaf (Avena sativa L.) + adi fiğ (Vicia sativa L.) karışımlarında karışım oranlan ve azotlu gübre seviyelerinin ot verimi ve kalitesine etkilerini saptamak amacıyla yapılmıştır. Araştırma 1995 ve 1996 yıllarında tesadüf bloklarında faktöriyel düzende birinci yıl üç tekrarlamalı, ikinci yıl dört tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Genel olarak ikinci deneme yılında yaş ot, kuru ot verimleri ilk yıl verimlerinden daha fazla olmuştur. Karışım oranlan, yaş ve kuru ot verimlerine, botanik kompozisyondaki fiğ oranına, ham protein oranı ve verimine istatistiki anlamda önemli etki yapmıştır. En yüksek yaş ve kuru ot verimi %100Y ile %75Y+%25F karışımından alınmıştır. Karışımlar içerisindeki fiğ oram arttıkça yaş ve kuru ot verimi azalmıştır. Ekimdeki fiğ oram arttıkça botanik kompozisyondaki fiğ oram ve ham protein oram artarken, ham protein verimi azalmıştır. En yüksek ham protein verimi (121.8 kg/da) %50Y+%50F karışımından alınmış, bu kanşımı %75Y+%25F ve %25Y+%75F karışımları izlemiştir. Karışımlarda yulaf oranı arttıkça, hem yulaf bitki boyunda hem de fiğ bitki boyunda artışlar olmuştur. Denemede uygulanan azotlu gübre dozları ilk araştırma yılında yaş ot ve kuru ot verimlerine önemli ölçüde etki yapmıştır. En yüksek yaş ve kuru ot verimi 12 ve 18 kg/da azot seviyelerinde alınmıştır. İkinci yılda gübre uygulamalarının ot verimi üzerine etkisi görülmemiştir. Yine ikinci yılda tespit edilen ham protein oram ve ham protein verimleri de azotlu gübrelerden etkilenmemiştir. Ancak rakamsal olarak azotsuz koşullarda üretilen otun ham protein oram (%10.2) azotlu koşullara göre biraz yüksek olmuştur. İki yıllık araştırma sonuçlarına bakarak, Bursa veya benzeri ekolojik koşullarda adi fîğ+yulaf karma ekimlerinde, eğer birim alandan fazla miktarda ot alınması isteniyorsa, %75Y+%25F karışımı, eğer birim alandan fazla miktarda ham protein alınması arzu ediliyorsa, %50Y+%50F karışımı önerilebilir. Yine aynı ekolojik şartlarda ve önerilen fiğ+yulaf karışımlarında gübre olarak dekara 12 veya 18 kg N uygulanması önerilebilir.

This research was designed to determine the effects of seed rates in mixtures of oat (Avena sativa L.) and vetch (Vicia sativa L.) and the levels of nitrogen fertilizer on the hay yield and its quality, under dry conditions of Bursa. Treatments of the experiment were factorially designed in randomized bloks with three replication in 1995 and with four replications in 1996. In general average, green herbage and dry matter yields in second experiment year were higher than those of the first experiment year. Green herbage, dry matter yield, vetch percent in botanical composition, crude protein content and yield were affected by the seed rates in the mixtures. The highest green herbage and dry matter yields were obtained from mixture of % 100 oat and %75 oat+%25 vetch. As the seed rate of vetch in mixture increased, green herbage and dry matter yield, and crude protein yield decreased. However, the vetch percent of botanical composition and the crude protein content increased by the increasing rates of vetch in the mixture. The highest crude protein yield (121.8 kg/da) was obtained from mixture of %50 oat+%50 vetch, being followed by %75 oat+%25 vetch and %25 oat+%75 vetch mixtures. As the seed rate of oat in mixture increased, both oat plant and vetch plant heights increased. Green herbage and dry matter yields were affected by nitrogen fertilizers applied in first experiment year. The highest green herbage and dry matter yield were obtained at 12 and 18 kg/da nitrogen fertilizer levels. On the other hand, the effects of nitrogen fertilizer in second year were found insignificant on the green herbage and dry matter yields. However, in the second year, the crude protein content (%10.2) of the herbage produced in the check plots (or without nitrogen) was found a little bit numerically higher than those of the nitrogen-applied plots. According to the two year experimental results, if it is desired to obtain higher hay from a unit area, then it is suggested that the mixture of %75 oat+%25 vetch could be grown under the condition of Bursa or the similar conditions. If it is desired to obtain higher protein yield per dekare, then the mixture of %50 oat+%50 vetch may be suggested to be grown for the same conditions. As to the nitrogen fertilization 12 and 18 kg/da amounts of nitrogen can be applied to the mixtures of oat+vetch proposed above under the same conditions.