Hipertansif tip 2 diyabetik hastalarda trandolaprilin insülin direnci, lipid metabolizması ve arteriyel kan basıncı üzerine etkisi

Abstract

Tip 2 diyabetes mellitus patogenezinde insülin direnci, hipertansiyon ve obezite arasındaki ilişkiler önemli rol oynamaktadır. Başta insülin direnci olmak üzere ACE inhibitörlerinin bu metabolik bozuklukları düzeltebileceği bildirilmektedir. Yeni bir ACE inhibitörü olan trandolaprilin insülin direnci üzerine etkisi hayvan çalışmalarında gösterilmesine karşın, bu konu ile ilgili insanlarda yapılmış klinik çalışmalar bulunmamaktadır. Bu nedenle, trandolaprilin hipertansif tip 2 diyabetes mellituslu hastalarda insülin direnci, lipid metabolizması ve arteriyel kan basıncı üzerindeki etkisini araştırmayı amaçladık. Bu çalışmaya yaş ortalamaları 52.6 ± 8.9 yıl olan, 8' i erkek, 20' si kadm toplam 28 hipertansif tip 2 diyabetes mellituslu olgu alındı. Daha önceden antihipertansif ilaç kullanmakta olan 6 hastanın ilaçlan kesildi. Tüm olgular 4 hafta süreyle yalnızca diyetle izlendi. Bu dönemin sonunda olgulara oral 2 mg/gün trandolapril tedavisi başlandı. Olguların tedavi öncesi, tedavinin 1,5. ve 3. aylarında sistolik ve diyastolik kan basınçları ve nabız dakika sayılan kaydedildi. Trandolapril öncesi ve tedavinin 3 ayında HOMA yöntemiyle insülin direnci ve P hücre rezervi hesaplandı. Olguların tümünde, trandolapril öncesinde ve tedavinin 3. ayında serum glukoz, total kolesterol, trigliserid, HDL kolesterol ve alt gruplan, lipoprotein (a), apolipoprotein Al, apolipoprotein B ve kan HbAlc düzeyleri çalışıldı. VLDL ve LDL kolesterol düzeyleri ise Friedewald formülüne göre hesaplandı. İstatistiksel analiz, eşleştirilmiş serilerde Student' s-t testi, Wilcoxon signed rank testi, Mann Whitney-U testi ve Pearson korelasyon testi ile yapıldı. Tedavinin üçüncü ayında trandolapril, sistolik kan basıncım 158.8 ± 11.8 mmHg' dan 142.2 ± 15.0 mmHg' ya ve diyastolik kan basmcım ise 100.0 ± 5.5 rnmHg' dan 84.8 ± 5.9 mmHg' ya anlamlı düşürdü. Üçüncü ay sonunda olguların BKİ' leri 30.6 ± 4.1 kg/m2' den 30.0 ± 4.0 kg/m2' ye anlamlı azaldı. Üç aylık trandolapril tedavisi sonunda insülin direnci değerleri anlamlı düşük bulundu (8.79 ± 5.81 ve 6.16 ± 3.88). (3 hücre rezervi değerlerindeki değişiklikler anlamlı değildi. İnsülin direnci ve BKİ' nde anlamlı azalma olması nedeniyle, kilolu 12 olgu ile obez 15 olgunun insülin direnci, P hücre rezervi ve BKİ' lerindeki değişiklikler ayrıca değerlendirildi. Obez olguların insülin dirençlerinin anlamlı derecede azaldığı saptandı. İnsülin direncinde trandolapril ile oluşan değişiklikler ile olguların BKİ' lerindeki değişiklikler, yaş, cinsiyet, diyabet ve hipertansiyon yaşlan, LDL, VLDL ve HDL kolesterol düzeyleri arasında korelasyon saptanmadı. Ortalama açlık serum glukoz ve kan HbAlc düzeylerinde tedavi öncesi ile karşılaştırıldığında anlamlı derecede azalma olduğu görüldü (Sırasıyla 135.9 ± 462 mg/dl - 119.5 ± 30.6 mg/dl ve %7.49 + 1.85 - %6.63 ± 1.08). Üç aylık trandolapril tedavisi sonrası serum HDL kolesterol düzeyleri, 32.0 ± 4.74' den 34.4 ± 4.84 mg/dl' ye, HDL2 kolesterol düzeyleri 12.3 ± 4.52' den 14.5 ± 4.69 mg/dl' ye ve apolipoprotein Al düzeyleri 148.3 ± 26.3' den 164.9 ± 27.5 mg/dl' ye yükseldi. Fakat serum total, LDL, VLDL, HDL3 kolesterol, trigliserid ve apolipoprotein B düzeylerindeki değişiklikler anlamlı değildi. Trandolapril tedavisi sonrası senim lipoprotein (a) düzeyinin 29.1 ± 20.6' den 17.8 ± 10.8 mg/dl' ye anlamlı azaldığı saptandı. Sonuç olarak trandolaprilin, hipertansif tip 2 diyabetes mellituslu hastalarda sistemik kan basmcmı etkili bir şekilde düşürdüğü, glisemi kontrolünü iyileştirdiği ve insülin duyarlılığını arttırdığı ve aterojenik lipid profilini olumlu yönde etkilediği kanaatine varıldı.