Karotis ve vertebral damar sisteminin morfolojik ve hemodinamik özelliklerinin doppler US yöntemi ile değerlendirilmesi

Abstract

Sonuçların iki aşamada değerlendirildiği çalışmada, sağlıklı 85 bireyin servikal damarlarının morfolojik ve hemodinamik özellikleri Doppler ultrasonografi yöntemi kullanılarak incelendi. Değerlendirilen a. carotis communis, a. carotis interna, a. carotis externa, a. vertebralis'ler ile ilgili olarak tespit edilen morfolojik değişiklikler belirtildi. Boynun her iki tarafında olmak üzere tüm damarlar için çap, peak sistolik, end diastolik akım hızları ile akım hacimleri ölçüldü. Taraf farklılıkları, yaş ve cinsiyet ile olan değişiklikler araştırıldı. Morfolojik değişikliklerin en sık olarak a. carotis interna' da izlendiği belirlendi. Serebrovasküler yetmezliklerin nadir nedenlerinden biri olarak tanımlanan morfolojik değişiklikler içerisinde, en sık izlenen durum a. carotis interna'nın, dirseklenme yaptığı durumdur. Çalışmada a. carotis interna' sında dirseklenme bulunan altı olgu izlendi. A. vertebralis'ler ile ilgili olarak damarın hipoplazik olduğu durum, çap parametresi ve/veya akım hacmi değeri dikkate alınarak belirlendi. A. vertebralis'inde hipoplazi tanımlanan dokuz olgu saptandı. Damar için dominantlık durumu araştırıldı ve incelenen 85 bireyden 54'ünde sol tarafta, 25'inde sağ tarafta a. vertebralis çapı daha geniş olarak ölçüldü. 5 bireyde eşit olarak ölçülürken 1 birey değerlendirilemedi. Sağlıklı popülasyonun tarandığı çalışmada, asemtomatik bireylerde morfolojik değişikliklerin görülme sıklığı araştırıldı. Sağlıklı Türk toplumunu temsil eden Bursa ilinde yaşayan 85 bireyin servikal damarları için hemodinamik özellikler belirlendi. Ölçülen; çap, peak sistolik, end diastolik akım hızlan ve akım hacimleri için ortalama değerler belirlendi. Boynun sağ ve sol tarafı için farklılık olmadığı, cinsiyete bağlı değişiklik gözlenmediği belirlendi. A. carotis interna ve a. vertebralis'lerin ekstrakranial bölümlerinin akım hacimlerinin toplamı yolu ile total beyin kan akımı hesaplandı. Yaşa bağlı olarak artma veya azalma tespit edilmedi. Total beyin kan akımının cinsiyete bağlı değişiklik göstermediği bulundu.