Kronik hepatit C hastalarında siroz gelişiminin retrospektif değerlendirmesi

Abstract

Kronik hepatit C (HCV) hastalarında karaciğer siroz gelişimini etkileyen faktörler arasında kalıcı viral yanıt (KVY) ile birlikte bazı laboratuar değerleri ve basit skorlama modellerinin bulunduğu eski çalışmalarda gösterilmiştir. Biz bu çalışmamızda interferon (IFN) bazlı tedaviler ile kalıcı viral yanıt oranlarının, basit laboratuar değerleri ve skorlamaların karaciğer siroz gelişimi üzerine etkilerini değerlendirmeyi amaçladık. Ocak 2000-Mart 2015 tarihleri arasında Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Gastroenteroloji polikliniğine başvuran, en az 1 yıl takip edilen 100 kronik HCV hastasının verileri çalışmaya dahil edildi. Hastalar tedavi almayan ve alan olarak 2 gruba ayrıldı. Tedavi alan 82 hasta, tedavi protokollerine göre 4 gruba ayrıldı. Tüm hastalarda bazal laboratuvar parametreler, AST/ALT skoru, AST/platelet (APRİ) skoru, fibrozis-4 (FİB-4) skoru, kalıcı viral yanıt oranları hesaplandı ve siroz gelişimi incelendi. Tedavi alan hastalarda, almayanlara göre daha az oranda siroz geliştiği saptandı (%19,5 - %44,4, p=0,025). Tedavi alan hastalardan KVY sağlananların hiçbirinde rekürrens ve siroz gelişmezken, KVY sağlanamayan hastaların %33,3'de siroz gelişti (p<0,001). Tek değişkenli analizler sonucunda kadın cinsiyet (p=0,041), yaş ≤ 40 (p=0,05), trombosit sayısı (PLT) > 150.000 (p<0,001), düşük AST/ALT skoru (p=0,003), düşük FİB-4 skoru (p<0,001), düşük APRİ skoru (p<0,001), KVY (p<0,001) olan hastalarda daha az oranda siroz geliştiği saptanmıştır. Cox regresyon analizinde ise KVY sağlanması siroz gelişimine bağımsız etki eden tek faktör olarak saptandı (Hazard oranı, HR=0,279; Güven aralığı, CI=0,082-0,943; p=0,04). Sonuç olarak; kronik hepatit C tanılı hastalarda siroz gelişimi üzerine etki eden birçok faktör bilinse de kalıcı viral yanıt sağlanması siroz gelişimini önlemede bağımsız tek faktördür.

Previous studies have revealed that sustained viral response together with some laboratory values and simple scoring models affect development of cirrhosis in chronic hepatitis C patients. In the present study, we aimed to evaluate impact of sustained virologic response (SVR) rates with interferon (IFN) based treatments, simple laboratory values and scoring models on development of liver cirrhosis. Data of 100 chronic hepatitis C patients, who were followed at least 1 year and admitted to Gastroenterology policlinic, Faculty of Medicine, Uludag University between January 2000 and May 2015 were included in the study. All patients were divided into two groups according to receiving treatment. 82 patients who received treatment were divided into 4 groups. The baseline parameters, AST/ALT score, AST/platelet (APRİ) score, Fibrozis (FİB-4) score, SVR rates were calculated in all patients and development of cirrhosis was analyzed. The median follow-up period for all patients was 71.27 (12-209) weeks. Patients who received treatment had lower rates of cirrhosis compared to untreated patients (19.5% - 44.4%, p= 0.025). Among the patients with treatment; recurrence and cirrhosis was not seen in the patients with SVR, cirrhosis was developed in 33.3% of patients without SVR (p<0.001). Univariate analysis revealed that female gender (p=0.041), age ≤ 40 (p=0.05), platelet count > 150.000 (p<0.001), low AST/ALT score (p=0.003), low FIB-4 score (p<0.001), low APRI score (p<0.001), sustained viral response achievement (p<0.001) resulted in statistically significant less cirrhosis. In cox regression analysis; SVR was found to be the only independent factor affecting development of cirrhosis (Hazard ratio, HR=0.279; Confidence Interval, CI=0.082-0.943; p=0.04) In conclusion; although impact of many factors on the development of cirrhosis in chronic hepatitis C patients are known, achieving SVR is the single independent factor in preventing the development of cirrhosis.