Elektronik sporla ilgilenen ergenlerin mesleki karar düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada e-sporla ilgilenen ergenlerin mesleki karar düzeylerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemi 9.sınıfı bitirmiş olan 112 erkek lise öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırmada kullanılan iki ölçme aracı olan Mesleki Karar Envanteri’nin (MKE) ve Kişisel Bilgi Formunun bulunduğu bağlantı, esporla ilgili popüler web sitelerinin (eslgaming.com, joindota.com, voobly.com, strategyturk.com, esportr.com) forum sayfalarında çalışmaya katılacak olan gönüllülere ulaşabilmek amacıyla paylaşılmıştır. Veriler 2018 yılında, okulların tatilde bulunduğu haziran, temmuz ve ağustos ayları boyunca toplanmış ve SPSS 24 programı kullanılarak tek örneklem t testi, tek yönlü ANOVA ve basit doğrusal regresyon analizi ile çözümlenmiştir. Tüm analizlerde anlamlılık düzeyi .05 olarak alınmıştır. v Araştırmada ilk olarak, esporla ilgilenen ergenlerin MKE toplam puanlarının daha önce MKE’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması için yapılan araştırmanın puan ortalaması ile karşılaştırılması amacıyla, tek örneklem t testi yapılmıştır. Analiz sonucuna göre esporla ilgilenen ergenlerin mesleki kararsızlıkları ölçüt gruba göre anlamlı biçimde daha yüksek bulunmuştur. Ardından günlük oyun süresinin mesleki kararsızlık üzerindeki etkisini incelemek amacıyla tek yönlü ANOVA yapılmıştır. Analiz sonucuna göre, günlük 0-2 saat oyun oynayan ergenlerin mesleki kararsızlıkları MKE toplam puan ve alt ölçek puanları için 2-6 saat ve 6 saatten fazla oynayan gruplara göre anlamlı düzeyde düşük çıkmıştır. Son olarak, yapılan iki ayrı basit doğrusal regresyon analizinin sonuçlarına göre ergenlerin espor kariyeri yapma isteklerinin ve espor turnuvalarında ödül kazanma isteklerinin mesleki kararsızlıklarını MKE toplam puan ve MKE alt ölçek puanları bakımından anlamlı derecede yordadığı bulunmuştur. Araştırmada ortaya çıkan sonuçlara göre; esporla ilgilenen ergenlerin mesleki kararsızlıklarının yüksektir. Espor kariyeri yapma isteği ve espor turnuvalarında ödül kazanma isteği arttıkça mesleki kararsızlık daha artmaktadır. Günlük 2 saat ve daha fazla oynayanların mesleki kararsızlık düzeyleri 0-2 saat oynayanlara göre anlamlı düzeyde daha yüksektir. Bu bulgulara dayanarak esporla ilgilenen ergenlerin mesleki kararsızlık sorunlarının giderilmesi için okul psikolojik danışmanları ve öğretmenler için önerilerde bulunulmuştur.

The purpose of this study is to examine career decision levels of adolescents who are interested in esports. The sample of the study group consisted of 112 male 9th grade high school students. The link which contains Career Decision Iventory (CDI) and Personal Information Form shared on the forum pages of populer esport-related websites (eslgaming.com, joindota.com, voobly.com, strategyturk.com, esportr.com) for volunteer participants. The data had been collected in June, July and August of 2018 when schools were on holiday and analyzed by using one sample t test, one-way ANOVA and simple linear regression analysis in SPSS 24 program. The significance level was taken as .05 in all analyzes. Firstly, in order to compare the total CDI score of participants and the average score of the study conducted for the validity and reliability of CDI, one sample t test vii was used. According to the results, career indecision levels of participants were found significantly higher than criterion group. Then, One-way ANOVA was used to examine the effect of daily play time on career indecision levels. According to the results, The CDI’s total score and subscale scores of participants who have daily 0-2 hours play time was significantly lower than the participants who have daily 2-6 hours and more than 6 hours. Lastly, based on the results of two seperate simple linear regression analysis, it was found that adolescents’ desire of having esport career and desire of earning prizes in esport tournaments are significant predictor of CDI’s total and subscale scores. According to the results of research; adolescents who are interested in esports have high career indecision levels. Career indecision is raised with the increase of having esport career desire and earning prizes desire in esport tournaments. Adolescents who play 2 hours daily or more have significant higher levels of career indecision than those who play 0-2 hours daily. Based on these findings, in order to eliminate career indecision problems of adolescents who are interested in esports, suggestions were made to school counsellors and teachers.