Çocukluk çağı kanserlerinde ilk semptom ile tanı alma arasındaki sürenin değerlendirilmesi

Abstract

Kanser bütün dünyayı etkileyen bir sağlık problemidir. Dünyada her yıl 160,000'den fazla çocuk kansere yakalanmaktadır. Son yıllarda erken tanı ve tedavi olanakları ile birlikte kanser tanısı alan hastaların yaşam oranları artmıştır. Bu açıdan çocuk kanserlerinde erken tanı ve tedavi çok önemlidir. Bu çalışmada lenfoma ve solid tümör tanısı alan çocuklarda ilk yakınma ile kesin tanı konulması arasındaki geçen sürenin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu çalışmada 01.01.2005 – 31.12.2014 tarihleri arasında Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları A.D. Çocuk Onkoloji polikliniği ve kliniğine başvuran lenfoma ve solid tümör tanısı alan 759 hasta retrospektif olarak değerlendirildi. Hastanın yakınmalarının başlamasından sonra ilk doktora başvuru süresi, doktora başvurduktan sonra tanı alma süresi ve toplam tanı alma süresinden oluşan, semptomların başlangıcından kesin tanı konuncaya kadar geçen sürelerin tanımlanması amaçlandı. Bu sürelerin yaş, cinsiyet ve tanı gruplarına göre karşılaştırması planlandı. Çalışmamızda tanıda medyan yaş 84 ay erkek/kız oranı 1,2/1 idi. En sık lenfomaların (%22), ikinci sıklıkta SSS tümörlerinin (%18,3) ve üçüncü sıklıkta germ hücreli tümörlerin (%10,8) olduğu görüldü. Kanser tanısı alan hastaların %5,3'ü pratisyen hekim, % 67,5'i çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı, %3,5'i yandal uzmanı ve %29'u diğer branş hekimlerine başvurmuştu. Doktora ilk başvuru süresi ortanca 15 gün (1-730 gün), kesin tanı merkezine sevk süresi 8 gün (1-1050 gün), onkoloji merkezinde tanı alma süresi 10 gün (1-223 gün) ve toplam tanı süresi 55 gün (3-1254 gün) olarak saptandı. Tanısı Hodgkin-dışı lenfoma (p=0,030), Hodgkin lenfoma (p=0,003), kemik sarkomları (p=0,005), yumuşak doku sarkomları (p=0,009) ve tiroid karsinomu (p=0,001) olan çocuklarda, doktora ilk başvuru süresi 15 günden daha uzun bulundu (p<0,05). Germ hücreli tümörler (p=0,009), nöroblastom (p=0,001), böbrek tümörleri (p=0,005) ve karaciğer tümörlerinde (p=0,016) başvuru süresinin 15 gün ve daha kısa olma oranı anlamlı düzeyde yüksek saptandı (p<0,05). Hodgkin-dışı lenfoma (p=0,005), Hodgkin lenfoma (p=0,003), kemik sarkomları (p=0,016) ve langerhans hücreli histiyositoz (p=0,017) tanılı çocuklarda, sevk süresinin 8 günden uzun olma oranı yüksek saptandı (p<0,01). Hodgkin lenfoma tanılı çocuklarda, tanı alma süresinin 10 günün üzerinde olma oranı anlamlı düzeyde yüksek saptandı (p=0,032). Çocukluk çağı kanserleri, erişkin kanserlere oranla nadir görülmekle birlikte, çocuklarda beklenen yaşam sürelerinin daha uzun ve tedavi cevabının daha iyi olması nedeniyle tedavi başarısı ve sağ kalımı etkileyen faktörlerin irdelenmesi önemlidir. Bu başarıyı artıran en önemli faktörlerden biri hastalığın erken evrelerde yakalanması ve tanının en kısa sürede konulmasıdır. Tanı süresi uzadığında mortalite ve morbidite artmaktadır. Tanı süresi ile ilişkili faktörler hastaya ait olabileceği gibi başvurduğu hekim ve merkeze göre de değişebilmektedir. Geniş bir serinin değerlendirildiği çalışmamızda hastaların yakınmalarının başlangıcından ilk doktora başvuru süresi, doktora ilk başvurudan tanı konulmasına kadar geçen süre ve toplam tanı süresi literatür ile uyumluydu. Çalışmamızda genellikle çocuk hastalarla nadir karşılaşan bölümlerde sevk ve tanı süresi uzun olarak saptandı. Çocukluk çağı kanserlerinde tanı gecikmelerini azaltmak prognozu iyileştirmektedir. Bu nedenle toplumdaki çocuk ve erişkin tüm bireylerin ve bu hasta grubunu ilk gören hekimlerin farkındalığını ve bilgilerini artıracak eğitimlerin düzenli verilmesi uygun olacaktır.

Cancer is a major health problem worldwide. In the world there are 160,000 cancer cases expected every year. In recent years children who are diagnosed and treated with methods of early diagnosis and better treatments, expected survival rates are increasing. Our aim is to evaulate the time between onset of symptoms and the diagnosis time in childhood lympomas or solid tumors at Uludağ University Medical Faculty, Department of Pediatric Oncology in 01.01.2005-31.12.2014. A retrospective analysis was performed on 759 children diagnosed with cancer, excluding leukemia. The admission to first doctor with onset of symptoms the time between consultation to specialist by the first doctor, and the time of diagnosis to addmission of the specialist. The total time between the onset of symptoms and the final diagnosis were determined. The data were compared with, age, sex and diagnosis. The median age is 84 months. The male /female ratio is 1,2/1. The patients' diagnosis with cancer was made by the first 5,3% is general practitioners, 67,5% by pediatricians, by 3,5% pediatric subspecialist and 29% by other branches. The most frequent disease is lympomas (22%) second is brain and peripheral nerve tumors (18,3%) and third is germ cell tumor (10,8%). The duration between the first doctor admmision and the onset of symptoms is mean 15 days (1-730 days) and the doctors consultation time to the oncology center is mean 8 days (1-1050 days) , the diagnose time is mean 10 day (1-223 day), the total time between the onset of symptoms and the final diagnosis is mean 55 days (3-1254 days). The diagnosis was delayed by more than 15 days in Non-Hodgkin lymphoma (p=0,030), Hodgkin lymphoma (p=0,003), bone sarcomes (p=0,005), soft tissue sarcomes (p=0,009), thyroid cancers (p=0,001)(p<0,05). The diagnosis was made in less than 15 days in the patients who were diagnosed germ cell tumor (p=0,009), neuroblastoma (p=0,001), renal tumors (p=0,005) and hepatic tumors (p=0,016) (p<0,05). The patients who were consulted over than 8 days were diagnosed with Non-Hodgkin lymphoma (p=0,005), Hodgkin lymphoma (p=0,003), bone sarcomas (p=0,016) and Langerhans cell hystiositosis (p=0,017), (p<0,01). The diagnose time is over than 10 days in Hodgkin lymphoma (p=0,032) . Although childhood cancer is rarely seen, late diagnosis causes morbidity and mortalities unfortunately. This study evaluates the between first admission to doctor and the onset of symptoms, and the consultation time to the oncologist, the diagnosis time, and the total time.The results are similar with literature. The delay time is longer for doctors who rarely see children. All physicians, especially pediatricians and other specialists, need to be further sensitized to the signs and symptoms of childhood cancer for early diagnosis.