Hiperlipidemik olgularda A vitamini ve beta-karoten düzeyleri ile çeşitli plazma lipidleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada A vitamini ve P-karoten ile serum lipidleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi amaçlandı. Bunun için üçü farklı tip hiperlipidemik ve biri normolipidemik olmak üzere dört değişik grupta, A vitamini, p-karoten, apolipoproteinler (Apo Al ve B), insulin, serbest ve total testosteron hormonları, lipoprotein elektroforez fraksiyonları, çeşitli lipid parametreleri (trigliserit,. total kolesterol, HDL-kolesterol, LDL-kolesterol, VLDL- kolesterol, lipoprotein(a)), glukoz ve albumin düzeylerine bakıldı. Çalışmaya katılan denekler U: Ü. Tıp Fakültesi Hastanesinde çalışan çeşitli meslek gruplarından seçildiler. Çalışma, yaşlan 25-50 arasında değişen toplam 54 erkekte gerçekleştirildi. A vitamini, p-karoten, trigliserit ve total kolesterol spektrofotometrik; insulin ve testosteron hormonları radyoimmünassay (RIA); apolipoproteinler ve lipoprotein (a) nefelometrik yöntemle çalışıldılar. Bu çalışmada; a) Hiperlipidemik olgu gruplarındaki A vitamini düzeylerinin normolipidemik- kontrol grubuna göre anlamlı olarak arttığı, b) RBP düzeylerinin de A vitamini düzeylerine paralel olarak anlamlı şekilde arttığı, c) A vitamini ile RBP arasında tüm gruplarda pozitif yönde ve anlamlı korelasyonların olduğu, d) LDL-kolesteroPün en yüksek düzeyde olduğu hiperkolesterolemik grupta p- karoten düzeyinin kontrol grubuna kıyasla en fazla bulunduğu, e) A \dtamini ile trigliserit arasında hem hipertrigliseridemik hem de normolipidemik grupta pozitif yönde ve anlamlı korelasyonların olduğu, 79f) Normolipidemik grupta P-karoten ile HDL-kolesterol arastada negatif, total. kolesterol/HDL-kolesterol arasında pozitif anlamlı korelasyonlar olduğu saptandı. Bu bulgulara göre; a) Hiperlipidemik kişilerde A vitamini düzeylerinin normolipidemik sağlıklı kişilere göre arttığı, b) Hiperlipidemik olgularda RBP düzeylerinin de A vitamini düzeyleri ile birlikte arttığı, c) A vitamini ile RBP arasında sıkı bir ilişkinin olduğu, hiperlipidemi varlığında bu ilişkinin bir miktar azaldığı ama kaybolmadığı,. d) p-karotenin, sadece hiperkolesteroleminin görüldüğü hiperlipidemi olgula rında arttığı, e) A vitamininin plasma lipidlerinden özellikle trigliseritleri etkilediği, f) p-karotenin ters kolesterol taşınımını bozabileceği saptandı. Sonuç olarak; a) Hiperlipidemik kişilerde serum A vitamini düzeylerinin arttığı ve bu kişilere herhangi bir nedenle retinoid tedavisi uygulanırken dikkatli olunması gerektiği, b) p-karotenin gerek normolipidemik gerekse hiperlipidemik kişilerde aterojen nitelik taşıyabileceği kanısına varıldı.