Entomopatojen nematod Heterorhabditis bacteriophora'nın bazı hibrit ırkları ile ebeveynlerinin, konukçu arama davranışlarının karşılaştırılması üzerine araştırmalar

Abstract

Böcekler üzerinde patojenik etki gösterip, zararlı böcek populasyonlarının kontrol altında tutulmasına katkıda bulunan entomopatojen nematodlar (EPN), toprakta doğal olarak bulunan biyolojik mücadele ajanlarıdır. EPN'lerin geniş konukçu aralığı, aktif konukçu arama yetenekleri, böcek patojeni bakterisi - EPN arasındaki ortak uyum, konukçuyu hızla öldürme, in-vitro koşullarda kolayca ve çok sayıda üretilebilmesi ve çevreye zararının olmaması EPN'lerin son yıllarda biyolojik mücadelede etkin olarak kullanılmasına olanak sağlamıştır. Daha önceki yıllarda yapılan çalışmalar kapsamında; Türkiye'nin çeşitli bölgelerinden izole edilen, bir entomopatojen nematod türü olan Heterorhabditis bacteriophora'nın (Rhabditida : Heterorhabditidae) farklı çevre koşullarına uyum sağlamış olan ırklarının ebeveyn olarak kullanılması ile laboratuvar koşullarında hibridizasyon işlemleri yapılarak üstün özelliklere sahip yeni hibrit ırklar üretilmiştir. Bu tez çalışmasında ise, daha önce elde edilen bazı hibrit ırklar ile bu ırkların ebeveynlerinin konukçu arama özelliklerinin belirlenmesi üzerine araştırmalar yapılmıştır. Çalışmada ebeveyn ırklardan; Hb.17 (Kırklareli), Hb.5 (İzmir), Hb.1138 (Antalya) ve Hb.4 (Şanlıurfa), hibrit ırklardan ise Hb.C, Hb.E ve Hb.H kullanılmıştır. Denemelerde konukçu olarak Galleria mellonella (Lepidoptera : Pyralidae) larvaları kullanılmıştır ve Y–Olfaktometre düzeneği kullanılarak ebeveyn ve hibrit ırkların konukçu arama davranışlarının tespiti ve birbirleriyle karşılaştırılmaları yapılmıştır. Yapılan denemeler ve istatistiksel analizleri sonucunda Hb.C ırkının konukçuya yönelim konusunda; hem denemelerde kullanılan 7 ırk arasından en iyisi olduğu hem de ebeveyn izolatları Hb.17 ve Hb.1138'den daha yüksek performans gösterdiği saptanmıştır. Buna ek olarak denemelerde kullanılan Hb.H ırkının ebeveynleri Hb.1138 ve Hb.4 ile istatistiksel olarak aralarında bir farklılık olmadığı, Hb.E ırkının ise anne birey Hb.1138'den düşük baba birey Hb.5 ile aynı konukçu arama davranışını gösterdiği tespit edilmiştir.

Entomopathogenic nematodes (EPN) are soil-dwelling biocontrol agents which have lethal pathogenic effects on insects, and they are used for controlling pest populations. Broad host spectrum, host seeking ability, EPN-bacteria symbiotic relation and in vitro mass production capability of EPN lead them to be used efficiently in biological control. With some former studies, different Heterorhabditis bacteriophora (Rhabditida : Heterorhabditidae) strains isolated from different regions of Turkey were hybridized under laboratory conditions and ten hybrid strains were obtained. In the present study, host seeking behavior of three different superior hybrid strains and their parents were examined. Hb.17 (Kırklareli), Hb.5 (İzmir), Hb.1138 (Antalya) and Hb.4 (Şanlıurfa) were used as parent isolates and Hb.C, Hb.E and Hb.H were used as hybrid strains. All experiments were performed in Y-Olfactometer and host seeking behavior of the parent isolates and the hybrid strains were compared and Galleria mellonella (Lepidoptera : Pyralidae) larvaes were used as a host insect. Results and statistical analyses of the present study showed that Hb.C strain showed the best host seeking ability among other 7 strains and have better host seeking potential than its parents, Hb.17 and Hb.1138. However, Hb.H showed no difference between its parents, Hb.1138 and Hb.4. Furthermore, Hb.E showed worse performance than his female parent Hb.1138 and same performance with male parent Hb.5.