Uluabat Gölü su kalitesinin modellenmesinde krom ve nikel metallerinin değerlendirilmesi

Abstract

Çalışma alanımız Uluabat Gölü'nde, Ağustos 2013 – Temmuz 2014 tarihleri arasında göl içerisinde on noktadan, göle giriş ve çıkış yapan akarsulardan ve beş farklı noktasal kaynaktan aylık su, sediment ve plankton örnekleri toplanmış, çeşitli fizikokimyasal analizler ve krom-nikel metallerinin konsantrasyonları belirlenmiştir. Ölçülen su ve sediment kalitesi parametrelerinin konsantrasyon dağılımları, Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) modeli yardımı ile değerlendirilmiştir. Su, sediment ve plankton örneklerindeki metal konsantrasyonları (Cr-Ni), Delft3D modeli kullanılarak modellenmiştir. Çalışmada, bilgisayar destekli modelleme aracı olarak "WL/Delft Hydraulics" bağımsız araştırma enstitüsü tarafından geliştirilen Delft3D modüler modelleme sisteminin 3.28.10 sürümü kullanılmıştır. Delft3D-FLOW (hidrodinamik modül) ve Delft3D-WAQ (su kalite modülü) modüllerinin bir arada kullanılması ile Uluabat Gölü için, dinamik su kalite modelleme çalışması gerçekleştirilmiştir. Hidrodinamik modelleme neticesinde, akım hızlarının göle giren/çıkan debilerden lokal etkiler dışında etkilenmediği gözlenmiş olup, yıl boyunca etkili olan rüzgarın göl yüzeyinde bölgesel türbülanslar oluşturduğu ve gölde karışım sağladığı gözlenmiştir. Su kalitesi modellemesi çalışmaları neticesinde, farklı senaryolar oluşturulmuş, bu senaryolar ışığında gölde metal kirliliği seviyelerinin değişimleri değerlendirilmiş, muhtemel sonuçlar yorumlanmıştır.

Lake Uluabat is our study work, between August 2013 - July 2014, water, sediment and plankton samples were collected each month, from ten points in the lake, input and output streams of the lake and five different point sources. Various physicochemical analysis were made and chromium-nickel metal concentrations were determined. The concentration distribution of water and sediment quality parameters was evaluated with the help of Geographic Information System (GIS) model. Metal concentrations (Cr-Ni) in plankton samples, were modeled using Delft3D model. The 3.28.10 version of Delft3D modular modeling system developed by "WL/Delft Hydraulics" independent research institution has been used as computer aided modeling tool in the thesis. Dynamic water quality modeling for the Lake Uluabat has been realized through the use of Delft3D-FLOW (hydrodynamic module) and Delft3D-WAQ (water quality module) modules together. According to the results of hydrodynamic model studies, it has been observed that the velocities are not affected except for local impacts by inflows and outflows in the lake; it has also been noted that the wind effect throughout the year creates turbulences on the lake surface, thus leading to mixture in the lake. As a result of water quality modeling, different scenarios were created. According to these scenarios, the change of metal pollution levels in the lake has been evaluated, the likely consequences are interpreted.