Tohum irilik ve miktarının Atilla-12 buğday çeşidinin ( T. aestivum var. aestivum L. ) ekonomik ve biyolojik verimine etkileri

Abstract

Araştırma; Macaristan kökenli Atilla-12 ekmeklik buğday çeşidi (T. aestivum var. aestivum L.) ile dört tekrarlamalı, Tesadüf Bloklarında Faktöriyel Deneme Desenine göre 1990-1992 yıllarında Uludağ üniversitesi Ziraat Fakültesi Uygulama ve Araştırma Çiftliğinde yapılmıştır. Denemede sekiz tohum miktarı ve üç tohum iriliği ele alınmıştır. Tohum miktarlarının ortalama verilere göre m2 'de bitki sayısı, m2 'de başak sayısı, bitki başına başak sayısı, başak uzunluğu, başakta başakcık sayısı, başakta tane sayısı ve tane ağırlığı, tane verimi ve 1000 tane ağırlığı üzerine etkisi istatistik! anlamda önemli bulunmuştur. Tohum iriliklerinin ortalama veriler bakımından yalnızca m2' de başak sayısı, tane verimi ve 1000 tane ağırlığı üzerine etkili olduğu saptanmıştır. Atilla-12 buğday çeşidinde en uygun tohum miktarı ve tohum iriliğinin saptanması için yapılan üç yılın ortalaması olarak her ne kadar üç farklı tohum iriliğinin verim üzerine etkisi önemsiz bulunmuş ise de en yüksek tane verimi 2. 8 mm tohum iriliğinden (536.8 kg/da) ve 550 tane/m2 'den (541.8 kg/da) elde edilmiştir. Ancak 2. 8 mm'nin üzerindeki irilikte tohum elde etme olanağı çok zor olduğundan 2. 2 mm üzerindeki tohum irilikleri yüksek verim için önerilebilir.

This study was conducted with bread type wheat variety Atilla-12 (T. aestivum var. aestivum L.) of Hungarian origine on the Experimental farm of Agriculture Faculty of Uludağ University in 1990-92. The study was statistically experimented in Factorial Design of Randomized Blocks with four replications. Eight seeding rates and three seed sizes were chosen as experimental treatments. The effects of seeding rates based on avarage values were found significant on the plant number /m2, spike number /m2, spike number /plant (tillering number), spike height, spikelet number /spike, seed number /spike, seed weight /spike, seed yield and 1000- seed weight. Different seed sizes were also determined significantly effective only on spike number /m2, seed yield and 1000- seed weights. 550 seeds /m2 and 2. 8 mm seed size were respectively found the most suitable seed rate and seed size for wheat variety Atilla-12 to grow under rain-fed conditions of Bursa. Seed yields obtained from 550 seeds /m2 (541.8 kg/da) and, 2.8 mm seed sizes (536. ti Kg/aa.) were trie nıgneaı, yxeias or ail the treatments used in the experiment. As it is too difficult to obtain seed size over 2.8 mm, seed size over 2.2 mm may be suggested for higher yields.