Bir medeniyet projesi olarak neoliberal küreselleşme: Robert W. Cox'un teorik yaklaşımı

Abstract

Bu çalışmada 1980'li yıllardan itibaren hız kazanmaya başlayan neoliberal politikalarla birlikte değişen ekonomik, siyasal ve sosyal yapının bir sonucu olarak ortaya çıkan küresel düzenin dünyayı tek bir medeniyet inşası içerisinde konumlandırılması üzerinde durulmuştur. Neoliberal dönemle birlikte toplumsal alan olarak da tanımlanacak üst yapı kurumları önem kazanarak, ekonomik çıkarları destekleyici ve mevcut düzenin sağlıklı bir şekilde ilerlemesini sağlayacak olan toplum inşası ön plana çıkmıştır. Bu bağlamda, üretim, devlet ve dünya düzeninin oluşturduğu üçlü bir güç dağılımı tanımlaması yapan Cox'a göre ulusal ve uluslararası alanda gücün niteliğini belirleyen üretimken, tek başına etkili değildir. Küresel düzene hâkim olan gücün üretimin haricinde toplumların sosyal yapılarını ve kuvvetlerini de kontrol etmesi gerekmektedir. Küreselleşme üretimin ve devletlerin uluslararasılaşmasına bağlıdır. Bu nedenle, dünya düzenine hâkim olan güç kendi yapısını kurabilmek için üretimin şekillendirmeye çalışırken bir yandan devletlerin yardımıyla toplumu siyasi olarak uyumlaştırırken bir taraftan ise, hegemonyasını onların rızasını alarak kurmaktadır. Bu nedenle yereli küresel düzene, toplumsal kuvvetleri ve kurumları kontrol ederek ve kendi değerler sistemini bu alanda kabul ettirerek bağlayabilecektir. Bu çerçevede Cox, yeni imparatorun toplumu kendi öznelerarası anlamlarını kurarak tek bir medeniyet içerisinde emme yönünde olduğunu belirtir. Kendi toplumsal yapılarını bir noktaya kadar koruyan toplumlar aynı zamanda yeni medeniyetin de değerlerini benimseyerek yeni bir aidiyet kazanırlar. Bu farklıkların varlığını devam ettirebilmesi Cox'a göre, tek medeniyet inşasına karşı bir direniş alanı olarak yorumlansa da, yeni değerleri içselleştiren toplumlar, self oryantalist bir yaklaşımla yeni değerleri kendiliklerinden üreterek, mevcut hegemonyayı pekiştirmektedirler.

This study emphasizes on the global order that is the result of economic, political and social structures that has been changed with the neo-liberal policies which has consolidated since the 1980, positing the world within a single civilization. With neoliberal period, the superstructure institutions, defined as a social area, have gained importance. Also, the constructing society which provides the advancement of economic interests and the existing order has come to the forefront. In this context, Robert W. Cox, defining triple power dissipation consisting of production state and world order, says that the production determines the status of power in the national and international area but it is not the only determinant. According to this, the sovereign ruling the global order must control not only production, but also social structures and society forces. In other words, imperial trying to shape the production in order to establish his structure harmonizes the societies politically with the help of the states on the one hand, and establishes hegemony by taking their consent on the other. In this manner, global power can connect the local to the global as long as he controls social forces and institutions, and injects its own intersubjective meanings into other's social fields. Within this framework, Cox indicates that imperial tends to adsorb the world within the singe civilization by constructing his own intersubjective meanings. Although societies maintain their own social structures, they gained a new sense of belonging by adopting the values of new civilization. This case protecting existing differences is interpreted as a resistance area against one civilization project by Cox. However, societies that internalize of the imperial values produce the global system themselves with self-orientalist approach. Because of this, they reinforce the existing hegemony.