Acil servise baş ağrısı şikayeti ile başvuran hastalarda yatak başı oküler ultrasonografi ile yapılan optik sinir kılıf çapı ölçümünün kafa içi basınç artışı açısından değerliliği

Abstract

Baş ağrısı acil servis (AS)'e ve diğer polikliniklere yapılan başvurular arasında önemli bir yere sahiptir. Bu hastaların değerlendirilmesi vakit kaybedilmeden yapılmalı ve hasta yönetiminde gereken özen gösterilmelidir. Baş ağrısı ile başvuran hastalarda olası bir kafa içi basınç artışı durumu atlanmamalıdır. Sağlıklı erişkinlerde fontaneller kapandığı için intrakraniyal hacim sabittir. Bu basınçtaki artış, son yıllara kadar sadece invaziv yöntemlerle ölçülebiliyordu. Fakat günümüzde artık noninvazif bir yöntem olan, oküler ultrasonografi ile optik sinir kılıfı çapı ölçümü yoluyla kafa içi basıncı hakkında tahminler yapılmaya başlanmıştır. Bu çalışma acil servise baş ağrısı şikayeti ile başvuran hastalarda; kafa içi basınç artışı açısından, oküler ultrasonografi ile optik sinir kılıfı çapı ölçümünün değerliliği araştırılması amacıyla yapılmıştır. Çalışmaya AS'e baş ağrısı şikayeti ile başvuran 100 hasta alındı. 50 hastada optik sinir kılıfı çapı artışı saptanırken, 50 hastada ise optik sinir kılıfı normal sınırlarda saptandı. Çalışma için hazırlanan bir form aracılığıyla hastaların; cinsiyetleri, yaş ortalamaları, ek hastalıkları, hastaneye hangi yolla başvurdukları, sağ ve sol optik sinir kılıf çapları, kranial tomografi görüntülemeleri ve sonlanma şekilleri kaydedildi. Optik sinir kılıfı çapı ölçümü 7.5-10 MHz'lik lineer probla ve kapalı göz tekniği kullanılarak yapıldı. Yapılan ölçümlerde kranial tomografi görüntülemesinde patoloji saptanan 47 hastanın tamamında (%100) optik sinir kılıfı çapı ölçümü yüksek saptanırken, kranial tomografi görüntülemesi normal olan 53 hastadan ise 3 tanesinde (%5.6) optik sinir kılıfı çapı yüksek saptandı. Optik sinir kılıfı çapı artışı olan hastaların yaş ortanca değeri 61 (19-87), normal olan hastaların yaş ortanca değerine 47 (20-91) göre anlamlı şekilde yüksek olarak bulundu (p<0.05). Çap artışı olan hastalarda Glasgow koma skoru (GKS) ortanca değeri 12 (6-15) olarak hesaplanmış ve optik sinir kılıfı çapı normal olan hastaların GKS ortanca değerine 15 (15-15) göre anlamlı şekilde düşük bulundu (p<0.05). Yapılan analizlerde kafa içi basınç artışı ile optik sinir kılıfı çapı arasında anlamlı bir ilişki olduğu görüldü. Sonuç olarak AS'de artmış intrakranial basınçlı hastaların saptanmasında noninvazif bir yöntem olan ve hasta başında kolayca uygulanabilen oküler ultrasonun önemli bir yeri olduğu ve bu açıdan baş ağrılı hastaların değerlendirilmesinde kullanışlı olabileceği söylenebilir.

Headache has an important place in the applications to the emergency department (ED) and the other clinics of the hospitals. The management of these patients must be done carefully and without losing time. The clinician has to evaluate the patient for the possible rise of the cranial pressure. In healthy adults the volume of the intracranial space is constant. Until last years the measurement of the cranial pressure could be done with only invasive interventions but recently we can make predictions about intracranial pressure by measuring the optic nerve sheath diameter with ultrasonography. The subject of this study is the value of the optic nerve sheath diameter measurement by ocular ultrasonography. We accepted 100 patients who come to the ED with headache to the study. 50 of these patients' optic nerve sheath diameter measurement was high and the other 50 patients' optic nevre sheath diameter measurement was normal. We prepared a form to save the informations of cases. This form includes the age, gender, comorbidities, the transportation they use to come to the hospital, right and left optic nevre sheath diameters, cranial tomography results and their outcomes. We used 7.5-10 MHz probes and colesed eye technique to measure optic nerve sheath diameter. Measurements of all 47 patients who have pathology in cranial computerized tomography (CT) were high. 3 of 53 patients whose cranial CT results were normal diagnosed as menengitis. Their optic nerve sheath diameter measurements were also high too. We established the median value of age as 61 years (19-87) in the group who has increased optic nevre sheath diameter, the median value of age for the normal group was 47 (20-91) (p<0.05). These two groups were evaluated for Glascow Coma Scale (GCS) scores too. The median value of GCS scores of the group whose measurements were high is 12 (6-15), the median value of Glascow Coma Scala scores of the group whose measurements were in normal borders was 15 (15-15) (p<0.05). Due to our findings, there was a significant relationship between optic nerve sheath diameter and intracranial pressure. Ultrasonography can be made bedside and do not contain radiation. Additionally it is cheaper than tomography. As a result, ocular ultrasonography can be used to have a prediction about intracranial pressure in the patients who have headache.