The Orpheus mosaic of Prusias ad Hypium

Abstract

The mosaic of Orpheus was discovered coincidentally in a field in the southern region of the city in the 1950s. It is a floor mosaic arranged in rectangular form situated on the ground of a Roman villa in the city. The base of the mosaic measures 8.10 x 5.30 m. Orpheus is the son of Oeagrus, the king of Thrace and Calliope the Muse. When Orpheus started playing his lyre, as the melody he uttered was combined with the extraordinarily harmonious music of the lyre, even the wildest animals were tamed, the birds flying in the sky halted to listen to him, and the trees and the rocks caught in the harmony of the music accompanied him by swaying and saluting. The mosaic of Prusias ad Hypium is arranged in a conventional style with Orpheus sitting on a rock as a central figure being surrounded by the animals of paradeisos. The personifications of four separate seasons are placed at the four corners of the round panel in the center of which Orpheus sat. A guilloche in a single row is used in the frame decoration of the panel where Orpheus, the animals and the four seasons are present. The border in the shape of a rectangle comprising intersecting circles consists of two rows at the upper short edge, three rows at the lower short edge and one row at each of the long edges. The border consisting of consecutive dark brown triangles is the outermost pattern encircling the mosaic. Rock, tree or plant motifs that are the indicators of natural environment are not used. The Orpheus mosaic of Prusias ad Hypium should belong to late 3rd-early 4th century A.D. owing to its stylistic and iconographic features.

Orpheus mozaiği 1950’li yıllarda şehrin güney tarafındaki bir tarlada tesadüfen bulunmuştur. Kentteki bir Roma villasının zemininde yer almış olan bir taban mozaiğidir ve dikdörtgen bir biçimde düzenlenmiştir. Mozaik tabanı 8,10 x 5,30 m. ölçülerindedir. Orpheus; Trakya kralı Oiagros ve Muse Kalliope’nin oğludur. Orpheus lirini eline alıp çalmaya başladığında ağzından dökülen ezgiler lirden çıkan olağanüstü ahenkteki müzik ile birleştiğinde en vahşi hayvanlar bile uysallaşır, gökte uçan kuşlar onu dinlemek için durur, müziğin ahengine kapılan ağaçlar ve kayalar sağa sola sallanarak onu selamlayıp ona eşlik ederlerdi. Prusias ad Hypium mozaiği, Orpheus’un merkez bir figür olarak bir kaya üzerine oturmuş olması ve etrafının paradeisos’un hayvanları tarafından çevrelenmesiyle geleneksel bir biçimde düzenlenmiştir. Orpheus’un merkezine oturduğu yuvarlak panonun dört köşesine dört ayrı mevsimin personifikasyonu yerleştirilmiştir. Orpheus ve hayvanlar ile mevsimlerin bulunduğu panonun çerçeve süslemesinde tek sıra halinde sarılı ikili halat kullanılmıştır. İç içe geçerek kesişen dairelerden oluşan dikdörtgen biçimindeki bordür; üst kısa kenarda iki sıra, alt kısa kenarda üç sıra, uzun kenarlarda ise tek sıradır. Koyu kahverengi art arda sıralanmış üçgenlerden oluşan bordür, mozaiği en dışta çeviren son desendir. Doğal ortamın göstergesi olan kaya, ağaç ve bitki motifleri kullanılmamıştır. Prusias ad Hypium Orpheus mozaiği, sahip olduğu stilistik ve ikonografik özellikler itibariyle İ.S. 3. yüzyılın sonu-4. yüzyılın başlarına ait olmalıdır.