Travmatik hemorajik şok olgularında seum markerlarının yaralanma şiddeti ve klinik sonuçlanma ile olan ilişkisi

Abstract

Bu çalışma travmatik hemorajik şoklu olgularda serum markerlarını (IL-6, IL-10 ve granülosit elastaz (GE)) incelemek ve travmatik hemorajik şoklu olgularda, travma şiddetinin ve prognozun değerlendirilmesinde serum markerları ile travma skorlarını karşılaştırmak, travma sonrası ciddi komplikasyon ve mortalite gelişebilecek yüksek riskli hasta grubunu saptamada serum markerlarının değerini analiz etmek amacıyla yapılmıştır. Çalışma Ağustos 2003 ile Mayıs 2005 tarihleri arasında Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Servisine (AS) travmayı takiben ilk 12 saat içinde gelen ve travmatik hemorajik şok bulguları olan 16 yaş ve üzeri hastalarda yapıldı. Çalışmada Travmatik Hemorajik Şok (THŞ) grubu (20 hasta), Pür Hemorajik Şok (PHŞ) grubu (GİS kanamalı hastalar) (20 hasta) ve Sağlıklı kontrol (SK) grubu (20 kişi) olmak üzere 3 grup oluşturuldu. Tüm hasta ve gönüllülerin demografik verileri kaydedildi ve alınan kan örneklerinden laktat, baz açığı (BE), serum granülosit elastaz (GE), IL-6 ve IL-10 ölçümü yapıldı. Travma hastalarının Glasgow Koma Skoru (GKS), Revised Trauma Score (Düzeltilmiş Travma skoru) (RTS), Injury Severity Score (Yaralanma Şiddet Skoru) (ISS), NISS (New Injury Severıty Score) ve TRISS (Trauma score - Injury Severity Score) skorları hesaplandı. Tüm hastaların gelişen komplikasyonları ve kesin klinik sonuçlanma durumları takip edilerek kaydedildi. Çalışmaya alınan toplam 60 kişinin (35'i erkek, 25'i kadın ) ort.yaşı 40.7±16.5 (16-38 yaş) idi. THŞ grubundaki hastalarda ort. RTS 10.2±2.2, ort. TRISS 0.86±0.19, ort. ISS 24.8±9.02 ve ort. NISS 32.7±9.0 olarak saptandı. THŞ grubundaki hastalar AS'e travmadan sonra ort.3.55±1.43 saat, PHŞ grubundaki hastalar da ort. 6.75±3.02 saat içinde başvurdular. IL-6, IL-10, Laktat ve BE THŞ grubunda hem PHŞ hem de SK grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı şekilde yüksek saptandı. Serum GE düzeyi ise THŞ grubunda SK grubuna göre anlamlı şekilde yüksek bulunurken, PHŞ grubu ile aralarında anlamlı bir farklılık saptanmadı. THŞ grubundaki 20 hastanın %50'nde, PHŞ grubundaki hastaların ise %20'nde çeşitli komplikasyonlar (AC enfeksiyonu, sepsis, ARDS, Multipl Organ Yetmezliği vb.) gelişti. THŞ grubundaki hastaların %30'u, PHŞ grubu hastalarının da %10'u öldü. THŞ grubundaki ölen ve yaşayan hastalar arasında serum markerları ve travma skorları yönünden anlamlı bir farklılık saptanmadı. THŞ grubu hastaları ayrıca kendi içinde komplikasyon gelişmeksizin yaşayanlar, komplikasyon sonrası yaşayanlar ve komplikasyon sonrası ölenler olmak üzere üç gruba ayrıldı. Bu üç grup arasında karşılaştırılan serum markerları ve travma skorları arasında anlamlı bir ilişki saptanmadı. Sadece TRISS ile laktat arasında negatif, ISS ile IL-6 arasında da pozitif bir korelasyon gözlendi. Sonuç olarak; travmatik hemorajik şokta serum laktat, IL-6, IL-10 ve GE seviyelerinde yükselme saptamış olmakla beraber ARDS, MOY ve sepsis gibi komplikasyonların gelişimini ve mortaliteyi öngörmede yetersiz kaldı. Bu konuda daha kesin ve doğru sonuçlara varmak için daha fazla hasta sayısı ve seri serum ölçümlerini içeren çalışmaların gerektiğini söylemek doğru olacaktır.

In this study we aimed to analyze serum markers (IL-6, IL-10, granulocyte elastase) at traumatic hemorrhagic shock, to compare serum markers and trauma scores for evaluating trauma severity and prognosis and analyze the value of serum markers for detecting high risk patients after trauma. We evaluated 20 patient,16 years of age and older with traumatic hemorrhagic shock applied to Emergency department of Uludag University Hospital in 12 hours after trauma, 20 patients with pure hemorrhagic shock (gastrointestinal bleeding) and 20 healthy volunteers as control group between August 20003 and May 2005. All patients and healthy volunteers’ demographic data recorded and lactate, base excess, serum granulocyte elastase (GE), IL-6, IL-10 levels measured. GKS, RTS, ISS, NISS, TRISS calculated for all trauma patients. All patients followed up for complications that occurred and clinical outcome. Mean age of total 60 person (35 male, 25 female) evaluated in the study was 40.7± 16.5 (16-38). For traumatic hemorrhagic shock group mean RTS, TRISS, ISS, and NISS scores were calculated as, 10.2±2.2, 0.86±0.19, 24.8±9.02, 32.7±9.0 respectively. Mean application time was 3.55±1.43 hour after trauma for trauma group and 6.75±3.02 hour for pure hemorrhagic shock. IL-6, IL-10, lactate and base excess levels were significantly higher in traumatic hemorrhagic shock group than both pure hemorrhagic shock and control group. Serum GE levels were significantly higher in traumatic hemorrhagic shock group than control group, but for pure hemorrhagic shock there wasn’t significant difference. Various complications (pneumonia, sepsis, ARDS etc.) occurred at 50% of trauma patients and 20% of pure hemorrhagic shock group. 30% of traumatic hemorrhagic shock and 10% of pure hemorrhagic shock patients died. We could not find statistically significant difference between alive and death patients’ serum markers and trauma scores in traumatic hemorrhagic shock group. In addition traumatic hemorrhagic shock group were evaluated 3 groups as; alive with no complication, alive with complication, died with complication. There was not statistically significant difference between 3 groups while assessing serum markers and trauma scores. Only negative correlation between TRISS and lactate and positive correlation between ISS and IL-6 determined. Serum markers were found increased in traumatic hemorrhagic shock, but they were insufficient for detecting complication occurrence and mortality anticipation. Further studies with big series of patients and serial serum marker level measurement would give more information about the value of markers in traumatic hemorrhagic shock patients.