Fen bilimleri öğretmen adaylarının elektriksel alan tasvirleri

Abstract

Bu çalışma ile fen bilimleri öğretmen adaylarının elektriksel alanı nasıl betimlediklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın katılımcılarını bir devlet üniversitesinin 2015-2016 eğitim-öğretim yılında fen bilgisi öğretmenliği bölümünde okuyan 146 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Tarama yönteminin kullanıldığı çalışmada, veriler Genel Fizik II dersi kapsamında başarı testi ile toplanmış ve tümdengelim analizi ile çözümlenmiştir. Bulgular, fen bilimleri öğretmen adaylarının elektriksel alan kavramına ilişkin bazı alternatif kavramaları ve öğrenme zorlukları olduğunu göstermektedir. Elektriksel kuvvet kavramının elektriksel alan kavramını açıklamada ağırlıklı olarak kullanılmasının, konuya ilişkin kavramların kısa bir süre içinde hızlı bir şekilde sunulmasının ve yazılı kaynaklardaki sınırlı gösterimlerin bu duruma neden olabileceği düşünülmektedir. Kütle çekim alanı kavramının ilk olarak mekanik konularında tanıtılarak elektriksel alan kavramının öğretimi sırasında ise tekrarlanmasının alan kavramının anlaşılmasına katkı sağlayacağına inanılmaktadır. Ayrıca elektriksel alan kavramının elektriksel kuvvet kavramından önce vektör kavramına dayalı olarak açıklanmasının ve yazılı kaynaklardaki gösterimlerin çeşitlendirilmesinin bu alternatif kavramaları azaltmada ve alan kavramının daha iyi anlaşılmasında alınabilecek önlemler olduğu düşünülmektedir. Çalışma, öğretmen adaylarının elektrik alan kavramına ilişkin bazı kazanımlar elde ettiğini gösterse de, amaçlanan yeterlilikte olmadığını göstermektedir.

The aim of this study was to determine how pre-service science teachers describe the electric field. The participants were 146 pre-service science teachers attending a state university in the 2015-2016 academic year. In the study the survey method and an achievement test with open ended questions were used. The data were analyzed deductive way. Findings show that pre-service science teachers had some alternative conceptions and learning difficulties about electric field. Possible causes for developing alternative conceptions may be the use of electrical force in teaching the electric field the delivering of the subject in a short time and the limitations in the presentations in text-books. To minimize the formation of alternative conceptions and learning difficulties one may suggest making the preservice science teachers familiar with gravitational field vectors before introducing the electric filed, to describe the electric field using vectors instead of filed lines, and to improve the graphical representations in the textbooks. The study showed that although pre-service science teachers had achieved some learning outcomes about the electric field, they were not at the desired level.