Türkçe’de yayımlanmış i̇lk felsefe eseri̇

Abstract

Batı felsefi düşüncesinin Türkiye'ye girişi meselesi hâlâ düşünce tarihimizin gündemindeki yerini korumaktadır. Bu yönelişe muhtelif başlangıç tarihleri verilmekteyse de bunların kesinlikten uzak oldukları bilinmektedir. Bu çalışmamızda yeni bir tespitle, yazılı Batı felsefesinin ülkemizdeki başlangıcını belirlemekte bir adım daha atmış olduğumuzu düşünüyoruz. Şimdiye kadar kabul edilenin aksine, bu tarih 1859 (Muhâverat-ı Hikemiye ile Terceme-i Manzume) yerine 1854 olarak karşımıza çıkmaktadır. Batı felsefesiyle ilgili olarak ülkemizde yayımlanan ilk eser Cricor Chumarian'ın Fénelon'dan çevirdiği "Evvel Zamanda Azamü'ş-şan Olan Filozofların İmrar Etmiş oldukları Ömürlerinin İcmalidir" isimli Antik felsefe tarihidir. Eser İzmir'de basılmıştır.

When and how the Western philosophical thinking reached Turkey is still a question of debate. There are several arguments to answer this question, but they are far from claiming any certainty about the beginning of this process. This article is concerned wiht the first examples of Western philosophy in Turkey. Contrary to the generally accepted view, arguing that the Western philosophy entered Turkey in 1859 with Muhaverat-ı Hikemiye and Terceme-i Manzume, it has been found out that the real date should be 1854. The first example of Western philosophy published in Turkey is “Evvel Zamanda Azamü'ş-şan Olan Filozofların İmrar Etmiş Odukları Ömürlerinin İcmalidir”. This book was translated by Cricor Chumarian from Fénelon. It is about the history of ancient philosophy. This work was published in Smyrne.