Germi̇yan Sarayından Bursa Sarayına bi̇r geli̇n gi̇der: Devlet Hatun

Abstract

Osmanlı hanedanı arasında birçok padişahın yabancı kadınlarla evlendiği bilinmektedir. Bir Türk olan Germiyan Beyi’nin kızı Devlet Hatun ile evlenen Yıldırım Bâyezid gibi olanlar da azımsanmayacak sayıdadır. Osmanlı Devleti yerleştiği Anadolu’da güvenliği tam anlamıyla sağladıktan sonra buradaki beylikler, Osmanlılar ile ittifak arayışlarına girdiler. Bunlardan biri de Karamanoğulları’ndan çekinen Germiyanoğulları’dır. Germiyan Beyi Süleyman Şah, kızını I. Murad’ın oğluyla evlendirmek suretiyle onun desteğini alacağını düşünmüştür. Sultan Murad Hudâvendigâr, Süleyman Şah ile Mevlâna soyundan gelen Mutahhara Hatun’un kızı Devlet Hatun’u, oğlu Bâyezid’e alarak bu beylikle dostane ilişkilere girmiştir. Düğün öncesi gelen giden elçiler ve gönderilen hediyeler, yapılan düğün, gelin çeyizi olarak Kütahya, Tavşanlı, Emet ve Simav yörelerinin gelin çeyizi olarak verilmesi hakkında kaynaklarda zengin bilgiler mevcuttur. Ancak bazı tarihçilere göre Çelebi Mehmed’in, Germiyan Beyi Süleyman Şah’ın kızı Devlet Hatun’un oğlu olmadığı, onun annesinin azatlı bir cariye olduğudur. Bu durum araştırılmaya ve açıklığa kavuşturulmaya muhtaçtır. Murad Hudâvendigâr düğüne davet ettiği devlet yöneticileriyle bazı diplomatik antlaşmalar imzalamıştır. Böylece düğün bir nevi devletlerarası zirve toplantısına dönüşmüştür. Devlet Hatun vefat ettiğinde Bursa’da Meydancık Mahallesindeki özgün mimariyle yapılan türbesine defnedilmiş ve oğlu Çelebi Mehmed, bu türbe için birtakım vakıflarda bulunmuştur. Bu yazıda; Devlet Hatun’la başlayan Osmanlı-Germiyanoğulları arasındaki ilişkiler, Devlet Hatun’un hayatı, çocukları ve Bursa’daki türbesi hakkındaki bilgiler kroniklerden, arşiv belgelerinden derlenerek sunulacaktır.

It is known that many sultans of Ottoman dynasty got married with foreign women. The ones like Yıldırım Bâyezid who were married to Devlet Khatun, the daughter of the Germiyan Ruler who was also a Turk himself, were substantial number. After providing the security in full sense in Anatolia, where it settled, the Ottoman Empire started to seek alliance with other Principalities here. One of them is Germiyans who are bewared of Karamans. Germiyan Ruler Süleyman Shah thought to get Murad I’s support by marrying his daughter to Murad I’s son Yıldırım Bâyezid. Sultan Murad Hudavendigâr, by marrying his son Bâyezid to Devlet Khatun who is the daughter of Süleyman Shah and Maulana descendant Mutahhara Khatun, entered into friendly relationships with this Principality. There is a wealth of information available about the outgoing and coming messengers before the wedding, the wedding gifts sent, the bride’s dowry and Kütahya, Tavşanlı, Emet and Simav regions, given as bride’s dowry. However, according to some historians Çelebi Mehmed is not the son of Devlet Khatun, daughter of Germiyan Ruler Süleyman Shah, but son of a freed concubine. This case needs to be investigated and clarified. Murad Hudavendigar signed some diplomatic treaties with statesmen whom he invited to the wedding. In this way, the wedding turned into an interstate summit. When Devlet Khatun died she was buried in the tomb, built with its original architecture in Meydancık District in Bursa, and her son Çelebi Mehmed made some donations for this tomb. In this paper, by compiling from chronicles about her tomb and archive documents, the information about the Ottoman-Germiyans relations, began with Devlet Khatun, her life, her children and her tomb in Bursa will be presented.