Conflictual approaches to nationalism in the Islamic thought in the late Ottoman society: A case study of the journal Sebilür-reşad (1908-1924)

Abstract

In this study, I examine the journal Sebilür-reşad to understand how nationalism was coupled with Turkish Islamic thought in the journalistic discourse between the years 1908 and 1924. For this study, I analyzed thirty articles published in Ottoman Turkish in the journal between those years. The mainstream idea of the journal during this period was to stress a perceived conflict between the Muslim world and western powers and to advocate the idea of the unity of Muslims against the colonialist activities of western powers in the region. The idea of this unity, however, seems to be articulated in different and even contesting nationalist terms. Therefore, my intention here is to demonstrate how Islamic discourse was mediated by journalistic activity with reference to varying nationalist approaches (Turkish, Ottomanism and territorial nationalism) and their ‘others’ under changing political circumstances.

Bu çalışma, 1908-1924 yılları arasındaki gazetecilik söyleminde milliyetçiliğin Türk İslami düşüncesine nasıl eklemlendiğini anlamak için Sebilürreşad dergisini incelemektedir. Bu çalışma için belirtilen yıllar arasında dergide Osmanlıca basılan otuz makale incelenmiştir. O dönem boyunca derginin başlıca amacı Müslüman dünyası ile batılı güçler arasında gerçekleştiği düşünülen bir çatışmayı vurgulamak ve Batılı devletlerin bölgedeki sömürgecilik faaliyetlerine karşı Müslümanların birliği fikrini savunmaktır. Fakat bu birlik fikrinin, farklı ve hatta çatışan milliyetçi terimlerle ifade edildiği görülmektedir. Dolayısıyla benim buradaki niyetim, değişen siyasi şartlar altında İslami söylemin, farklı milliyetçilik yaklaşımlarına (Türkçülük, Osmanlıcılık ve bölgesel milliyetçilik) ve bu yaklaşımların “öteki”lerine referans vererek gazetecilik eylemi tarafından nasıl sunulduğunu göstermektir.