Ali b. el-Medînî'nin İlelü'l-hadîs ve Ma'rifetü'r-ricâl ve't-târîh adlı eserinin hadis ilmi açısından değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmada, hicrî üçüncü asır münekkitlerinden Ali b. el-Medînî ve İlelü'l-hadîs ve ma'rifetü'r-ricâl ve't-târîh adlı eseri merkeze alınmıştır. Öncelikle İbnü'l-Medînî'nin hayatı, rıhleleri, hoca ve talebeleri incelenmiştir. Böylece müellifin bağlı bulunduğu ilmî gelenek ve ortam tespit edilmeye çalışılmıştır. Daha sonra günümüze ulaşan en erken tarihli ilel metinlerinden biri olarak kabul edilen İlelü'l-hadîs'in yazma nüshası, râvîleri, neşirleri, mahiyeti, yazım tarihi, tasnif şekli ve son olarak da kendisinden sonra yazılan eserlere kaynaklık boyutu ortaya konulmuştur. İlelü'l-hadîs'in muhteva analizinin yapıldığı son bölümde, ilk olarak kitapta yer alan ricâl ve cerh-ta'dîl bilgileri hem râvî biyografilerinin iç tanzimi hem de muhtevaları açısından incelenmiştir. Daha sonra Ali b. el-Medînî'nin verdiği medâr râvîler listesinden yola çıkarak hadis rivayet tarihine dair bazı yargılarda bulunulmuş ve emsârdaki farklı ilmî gelenek sistemlerine dair mülahazalar aktarılmıştır. Son olarak da, kitapta yoğun olarak işlenen rivayet problemleri ve Ali b. el-Medînî'nin uzmanı olduğu ilelü'l-hadîs meselesi, örnek rivayetler üzerinden detaylandırılmıştır.

In this study, the work named Ilalu'l-hadith wa ma'rifatur'rijal wa't-tarih and Ali ibn al-Madînî, who is one of the hijri third century critic, were centered upon. The study begins with an evaluation of Ibn al-Madini's life, rihla (educational journey), teachers and students. By using this information, the author's school of thought and atmosphere has tried to be determined. The study then discusses Ilalu'l-hadith, which is considered to be the earliest ilal text (hidden defects in hadith), its manuscript, narrators, publications, composition, date it was written, form of classification and lastly its use as a resource for later publications. In the last section covering the context analyzation of Ilal al-hadith, the information of rijal and jarh-ta'deel were studied in the scope of the narrators' biographies and their content. The study continues by reviewing the history of hadith narration according to the list of medar narrators given by Ali b. al-Madini and the different schools of thought found in diverse cities. Lastly, the study puts forth the details of problematic narration, which was intensely examined by the publication, and Ali ibn al-Madînî's specialized field of ilal al-hadith by using exemplary narrations.