Uluslararası hukukta kişilik

Abstract

Uluslararası hukukun temel konularından biri olan uluslararası hukuk kişiliği genel bir norm tarafından düzenlenmemiş olması nedeniyle tartışmalı bir niteliğe sahiptir. Ancak diğer hukuk sistemleri gibi uluslararası hukukun da kişileri bulunmaktadır. Bu nedenle uluslararası hukuk kişiliğinin uygulama ve pratiğin ışığında tespit edilmesi gerekir. Çalışmamızın ilk bölümünde uluslararası hukuk kişiliğinin ne olduğunun tespitinde uluslararası hukukun tarihine özellikle de hukuk kişiliğinin kökenine ve devletin dönüşümüne başvurulmuştur. Uluslararası hukuk uygulanarak gelişmiş ve kurumsallaşmıştır. Buna istinaden çalışmanın ikinci bölümünde uluslararası hukukun kişileri devletler, uluslararası örgütler ve bireyler, bunların hukuk kişiliklerinin kaynağı ve hukuk kişilerine yönelik teorik yaklaşımlar ele alınmıştır. Son bölümde UAD'nin Giderim Danışma Görüşü hukuk kişiliğinin unsurları ve varılan kararın kapsayıcılığı yönlerinden incelenmiştir. Ek olarak da genel manada hukuk kişiliğine, bir içeriğe sahip olup olmadığına değinilerek uluslararası hukukun bu konudaki tercihinin ortaya konmasına çalışılmıştır. Uluslararası hukuk kişiliği, uluslararası hukukun yapısal özelliklerine bağlı biçimde ortaya çıktığından uluslararası hukukun merkezî olmaması, ilkel bir hukuk alanı olduğuna ilişkin iddialar ve uluslararası hukukun bölümlenmesi hukuk kişiliğine etkilerinin tespiti için değerlendirilmiştir. Son olarak tez iki yaklaşım önerisini getirmektedir, bunların ilki sınırlı ve kısmî hukuk kişiliğine diğeri ise uluslararası hukukun kişileri kategorilerine ilişkindir.

International legal personality as one of the fundamental topics of public international law has a controversial nature, as it has not been regulated by a general norm. However like the other legal systems international law also has legal persons. That's why international legal personality has to be identified pursuant to the theory and the practice of international law. While identifying the international legal personality, in the first part of our thesis, the history of international law especially the origins of international legal personality and the transformation of state personality has been referred. International law has been developed and institutionalized by the practice. On this basis in the second part the international legal persons, states, international organizations and individuals, source of their legal personality and the theoretical approaches regarding legal persons considered. In the last part, Reparations Advisory Opinion of ICJ examined in terms of the elements of legal personality and comprehensiveness of its final ruling. In addition to this, the legal personality in general whether it has a content or it is an empty concept analysed and the choice of international law tried to be unraveled. As the international legal personality depends on the structural characteristics of international law, decentralized nature of international law, primitivity arguments and the fragmentation of international law has been evaluated to discover their influence on the topic. Lastly the thesis propose two approaches, first one is on the concept of partial and limited personality and the second one is on the categories of international legal persons.