İnsan kaynakları uygulamalarının transferi: Türk çok uluslu işletmeler üzerine bir çalışma

Abstract

İnsan kaynakları uygulamalarının transferi son yıllarda ilgi çeken bir araştırma alanı haline gelmiştir. İnsan kaynakları uygulamalarının transferinde etkili olan faktörler, transfer süreci, sonucu, bağlı şirketlerde uygulanan insan kaynakları uygulamaları gibi konular insan kaynakları uygulamalarının transfer sürecinin araştırma konularını oluşturmaktadır. Bu tez çalışması ana şirketin insan kaynakları uygulamalarının hangilerinin bağlı şirketlere transfer edildiğini ve transfer sürecini incelemektedir. Ayrıca transfer sürecinde sahiplik yapısının ve bağlamın etkilerinin ortaya çıkarılmasını amaçlamaktadır. Bu kapsamda farklı sektörlerden sekiz Türk çok uluslu şirketin ana merkezlerinde insan kaynakları uygulamalarının transferine ilişkin insan kaynakları yöneticileri, işe alım uzmanları ve bazı üst düzey yöneticilerle yapılan yarı-yapılandırılmış soru formuna dayalı derinlemesine görüşmeler sonucunda; merkezden bağlı şirkete transfer edilen insan kaynakları uygulamaları, bu uygulamaların ana merkez ve bağlı şirkette içerik farklılaşmaları, transfere ve farklılığa karar vericinin kim olduğu, içerik farklılaşmalarının nedenleri ve transfer edilen uygulamaların standart veya yerel olması ile ilgili bilgiler elde edilmiştir. Araştırmanın ulaştığı sonuçlar; Türk çok uluslu şirketler tüm yetkiyi elinde bulunduran, kontrolü ve yetkiyi paylaşmak istemeyen bir yapıya sahiptir. Türk çok uluslu şirketlerin bağlı şirketlerinde standart bir insan kaynakları uygulama sistemi kurmak istemesi, ancak çoğu durumda işgücü profili, bağlı şirket ülkesinin yasa ve mevzuatları ve kültür gibi nedenlerle minimum da olsa yerelleştirmeye ihtiyaç duyulduğu görülmektedir. En çok farklılaşan insan kaynakları uygulamaları; performans değerlendirme, ücretlendirme ve ödüllendirmedir. Türk çok uluslu şirketlerin merkezlerinden bağlı şirketlerine en çok transfer edilen insan kaynakları uygulamaları işe alma, performans yönetimi, eğitim ve ödüllendirmedir. İnsan kaynakları uygulamalarının transferinde sahiplik yapısının rolü vardır. Ayrıca bağlam transfer edilen insan kaynakları uygulamalarının bağlı şirketlerde uygulanışında farklılıklar olmasına neden olur.

The transfer of human resources practices has become an attractive interest area in recent years. The factors that are effective in the transfer of human resources applications, transfer process, the result of the transfer, human resources practices applied in the subsidiaries are the research subjects of the transfer process of human resources applications. This thesis examines which of the parent company's human resources practices are transferred to subsidiaries and the transfer process. It also aims to reveal the effects of ownership structure and context in the transfer process. In this context, as a result of semi-structured interviews with human resources managers, recruiters and some senior executives regarding the transfer of human resources practices in the main centers of eight Turkish multinational companies; human resources applications transferred from the main center, the content of these practices in the main center and the subsidiary, who is the decision maker for the transfer and the difference, the reasons for the content differentiation and the standard or local transfer of the applications have been obtained. The results of the research; Turkish multinational companies possess all the authority, and do not want to share control and authority. It is seen that Turkish multinational companies want to establish a standard human resources application system in their subsidiaries, but in most cases localization is needed at least for reasons such as labor profile, laws and regulations of the participating country and culture. The most differentiating human resources practices are; performance evaluation, traning and rewarding. The most transferred human resources applications from the headquarters of Turkish multinational companies to their subsidiary companies are recruitment, performance management, training and rewarding. Ownership structure plays a role in the transfer of human resources practices. The context also leads to differences in the implementation of transferred human resources practices in subsidiaries.