Belgeler ışığında Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıp Tarihi Müzesi kuruluşu ve gelişimi

Abstract

Müze, tüm kültür varlıklarını içine alan ve içinde her insanın kendinden bir parça bulduğu eğitim kurumlarıdır. Müzeler, geçmiş ve gelecek hakkında kritik diyaloglar için demokratikleştirici, kapsayıcı ve çok sesli alanlardır. Günümüzün çatışmalarını ve zorluklarını kabul edip ele alarak, topluma olan güvende eserler ve örnekler tutar, gelecek nesiller için farklı hatıraları güvence altına alır ve eşit haklar sağlar ve tüm insanlar için mirasa eşit erişim sağlar. Bu çalışma ile CTF Tıp Tarihi Müzesi'nin oluşturulmaya başlandığı 1983 yılından bugüne yaşanılan gelişmeler, tasarlanan teşhir tanzim çalışmaları ışığında sağlık/tıp tarihi müzeciliğinin kuruluş hikayesi ile gelişimini gözler önüne sermek amaçlanmaktadır. Bu gelişim çerçevesinde hem sağlık müzeciliğinin önemi hem de sağlık ve tıp tarihi açısından özelliği ve önemi ortaya konmaya çalışılacaktır. CTF Tıp Tarihi Müzesi'nin kuruluşundan itibaren biriktirilen, daha önce yayınlanmamış müze evrakı öncelikle konularına ayrılıp tasnif edilerek kronolojik olarak bir sıralama oluşturulmuştur. Tüm evrak ve belgeler incelenirken, belgeleri destekleyecek şekilde, müzenin kurucu başkanı ve küratörü olan Prof. Dr. Nil Sarı ile yapılacak olan söyleşiler ile sağlık/tıp tarihi müzeciliğinin ülkemizdeki gelişimi, CTF Tıp Tarihi Müzesi'nin bu gelişim içindeki yeri, müzelerin oluşturulmasında görevli olacak kişilerin nitelikleri ve müzenin sağlık/tıp tarihi açısından önemi, koleksiyonun nasıl oluştuğu, tarihi dekanlık binasının müze binası olarak kullanılmaya başlaması vb. ile ilgili bilgilere ulaşılması planlanmıştır. CTF Tıp Tarihi Müzesi'nin ilk sergi salonu, ikinci kuruluşu ve üçüncü kuruluş aşamasını gösteren genel fotoğraflar, bağış ve teşekkür mektupları, müze binasına dair belgeler, kurum içi ve kurum dışı yazışmalar, ziyaretçi defterleri vb. evraklar daha önce yayınlanmamış ve ilk defa tez çalışmasında incelenmiştir. Bu incelemenin sonunda sağlık/tıp tarihi müzelerinin oluşturulmasındaki önem anlatılmaya, tarihi kültür mirasının korunması ve saklanılması konusunda gerekli tedbirlerin alınması gerektiği ortaya konulmaya çalışılmıştır. Elde edilen veriler ışığında tıp tarihi müzeciliği alanında uzmanlar eşliğinde kuruluşu gerçekleştirilen CTF Tıp Tarihi Müzesi'nin, hem "Türk Tıp Tarihi Müzeciliği" hem de "Türk Tıp Tarihi" için yeni bir bakış açısı sağlayacağı düşünülmektedir.

Museums are educational institutions that encompass all cultural assets and in which each person finds a part of him/herself. Museums are democratizing, inclusive and multi-voice spaces for critical dialogues about the past and the future. By acknowledging and addressing the conflicts and challenges of the today present, it maintains safe artifacts and examples for society, secures different memories for future generations and provides equal rights, and provides equal access to heritage for all people. The aim of this study is to present the history and development of Health/Medical History Museums in the light of the developments that have been experienced since 1983 when the CTF History of Medicine Museum was started to be established and the exhibition arrangement works have been designed. Within the framework of this development, both the importance of health museums and its characteristics and importance in terms of health and medical history will be tried to be revealed. The previously unpublished museum documents accumulated since the establishment of the CTF History of Medicine Museum will be classified into their subjects and sorted in chronological order. All documents and documents are examined in the light of, the documents and the museum's founding president and curator, Prof. Dr. Nil Sarı. The development of history of medicine/health museums in Turkey, the importance of CTF History of Medicine Museum in this development, the qualifications of the people who will be responsible for the creation of museums and the importance of the museum in terms of history of health / medicine, how the collection was gathered, the historical deanery building to be used as a museum building, etc. are discussed information about the plan to be reached. The first exhibition hall of the CTF History of Medicine Museum, general photographs showing the second foundation and third foundation stage, donation and thank you letters, documents about the museum building, in-house and out-of-House correspondence, guest books, etc. are introduced. These documents were previously unpublished and examined for the first time in this thesis work. At the end of this review, the importance of the establishment of history of health/medicine museums is tried to be viewed and the necessary measures to be taken to protect and preserve the historical cultural heritage is discussed. In the light of the data obtained, CTF History of Medicine Museum, which was founded by experts in the field of medical history museology, is thought to provide a new perspective for both "History of Turkish Medicine Museology" and "History of Turkish Medicine".