Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi öğrencilerinin mesleki karar düzeyleri ile bilişsel esneklik ve duygusal özerklik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi öğrencilerinin mesleki karar düzeyleri ile bilişsel esneklik ve duygusal özerklik düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmanın diğer amacı mesleki karar ve bilişsel esneklik ve duygusal özerklik düzeylerinin sınıf ve cinsiyet değişkenlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemektir. Araştırmaya 2018- 2019 eğitim öğretim yılında Balıkesir'deki 3 lisede öğrenim gören 368 öğrenci katılmıştır. İlişkisel tarama modeli esas alınarak yapılan çalışmada veri toplama aracı olarak "Mesleki Karar Envanteri (MKE)", "Bilişsel Esneklik Ölçeği (BEÖ)" ve "Duygusal Özerklik Ölçeği (DÖÖ)" kullanılmıştır. Araştırmada verilerin istatistiki çözümlenmesi için SPSS 22.0 paket programından yararlanılmıştır. Araştırmanın amacı ve soruları doğrultusunda analizler yapılırken; ilişkisiz örneklemler için T-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Pearson Momentler Çarpımı Korelasyonu ve çok değişkenli varyans analizi (MANOVA) teknikleri kullanılmıştır. Araştırma sonucunda mesleki karar, bilişsel esneklik ve duygusal özerklik düzeyleri cinsiyet değişkenine göre farklılık göstermezken, bilişsel esneklik ve duygusal özerklik düzeylerinin sınıf değişkenine göre farklılık gösterdiği bulunmuştur. Mesleki karar ile bilişsel esneklik arasında negatif yönde ve mesleki karar ile duygusal özerklik arasında negatif yönde anlamlı düzeyde ilişki olduğu bulunmuştur. Duygusal özerklik alt boyutu olan bireyleşme ile mesleki karar alt boyutları arasında negatif yönde anlamlı düzeyde ilişki olduğu ortaya çıkmıştır. Mesleki karar toplam puan ve mesleki karar alt ölçek puanları bilişsel esneklik düzeylerine göre farklılık gösterdiği belirlenmiştir.

The main aim of this research was to investigate the relationship between career decision level with cognitive flexibility and emotional autonomy level of vocational and technical anatolian high school students. Another aim of the study was to determine whether career decision nd cognitive flexibility and emotional autonomy levels differed according to the variables of grade and gender. 368 students who were studying in 3 high schools in Balıkesir in 2018-2019 academic year participated in the research. In this study which was conducted on the basis of the relational screening model, 'Career Decision Inventory', 'Cognitive Flexibility Scale' and 'Emotional Autonomy Scale' were used as data collection tools. SPSS 22.0 Package Program was used for statistical analysis of the data. While analyzes were made in line with the purposes and questions of the research, independent sampled T-test, one way variance analysis (ANOVA), Pearson Moments Corrrelation analysis and multivariate variance analysis (MANOVA) techniques were used to analyze data. As a result of the research, career decision, cognitive flexibility and emotional autonomy levels did not differ according to gender, while cognitive flexibility and emotional autonomy levels were found to be different according to grade variable. It was found that there was a significant negative correlation between career decision and cognitive flexibility levels and a negative correlation between career decision and emotional autonomy levels. It was found that there was a significant negative correlation between the individualization which is the emotional autonomy sub-dimension and the professional decision sub-dimensions. It was determined that career decision total score and scores of career decision subscales differed according to cognitive flexibility levels.