Sıçan in vivo düşük over rezervi modelinde androjen tedavisinin ovaryan folliküllerin gelişimine etkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı infertilite sebeplerinden biri olan düşük over rezervi (DOR) olgularında, kontrollü ovaryan hiperstimülasyon (KOH) protokolüne eklenen dehidroepiandrosteronun (DHEA) etkinliğinin gösterilmesi ve moleküler etki mekanizmasının belirlenmesidir. Düşük ve normal over rezervine sahip deney gruplarında, DHEA'nın hem tek başına ve hem de KOH protokolü birlikteliğinde etkinliğinin belirlenmesi amacıyla 75 adet Spraque-Dawley cinsi dişi sıçan 15 gruba ayrılmıştır. Çalışmamızda DOR hayvan modeli 15 gün boyunca 160 mg/kg/gün dozunda 4-Vinylcyclohexene diepoxide (VCD) enjeksiyonları ile oluşturulmuştur. Normal over rezervine sahip deneklere ise aynı süre boyunca Dimetil Sülfoksit (DMSO) enjeksiyonu yapılmıştır. VCD veya DMSO enjeksiyonları sonrasında DHEA enjeksiyonları 45 gün süresince 60 mg/kg/gün dozunda uygulanmıştır. Ardından deneklere KOH protokolü uygulamıştır. Sakrifiye edilen deneklerden elde edilen ovaryum dokularında, Polimeraz Zincir Reaksiyonu tekniğiyle Siklooksijenaz-2 (COX-2) gen ekspresyon düzeyleri, hematoksilen-eozin boyamasıyla ise morfolojik değerlendirme ve ovaryan folikül sayımı gerçekleştirilmiştir. Elde edilen ovaryum dokularında VCD enjeksiyonlarının gelişiminin farklı evrelerindeki tüm foliküllerin sayılarında azalışa, atretik folikül sayılarında ve COX-2 gen ekspresyon düzeyinde artışa neden olduğu tespit edilmiştir. DHEA enjeksiyonları, normal over rezervine sahip deneklerde folikülogenez ve COX-2 gen ekspresyon düzeyine etki göstermezken, düşük over rezervli deneklerde DHEA'nın atretik folikül sayılarında azalışa, diğer tüm folikül tiplerinde ve COX-2 gen ekspresyon düzeyinde artışa neden olduğu saptanmıştır. Hem düşük hem de normal over rezervine sahip deney gruplarında KOH protokolü öncesinde DHEA uygunlanması folikülogenezi olumlu yönde etkileyip KOH protokolü etkinliğini arttırmıştır. Ayrıca DHEA tüm deneklerde COX-2 gen ekspresyon düzeyini azaltıcı etki göstermiştir. Bu çalışma; DOR hasta grubunda kullanılan DHEA'nın ovaryan mikroçevre üzerine olan etkinliği ve etki mekanizmasının aydınlatılmasında ve DHEA'nın KOH protokolüne eklenebilirliğiyle ilgili literatüre katkı sağlamıştır.

The aim of this study was to determine the efficacy and molecular mechanism of dehydroepiandrosterone (DHEA) that added to the controlled ovarian hyperstimulation (COH) protocol in cases of diminished ovarian reserve (DOR), which is one of the causes of infertility. In order to determine the efficacy of DHEA both alone and combination with the COH protocol in the low and normal ovarian reserve experimental groups, 75 Spraque Dawley female rats were divided into 15 groups. In our study, the experimental animal model of DOR was composed by 4-Vinylcyclohexene diepoxide (VCD) injections at a dose of 160 mg/kg/day for 15 days. Subjects with normal ovarian reserve were injected with Dimethyl Sulfoxide (DMSO) for the same period. After VCD or DMSO injections, DHEA injections were administered at a dose of 60 mg/kg/day for 45 days. COH protocol was then applied to the subjects. In ovarian tissues obtained from sacrificed subjects, Cyclooxygenase-2 (COX-2) gene expression levels were analyzed by Polymerase Chain Reaction technique, morphological evaluation and ovarian follicle count were performed by hematoxylin-eosin staining. It was determined that VCD injections caused a decrease in the number of follicles at different stages of development and an increase in the number of atretic follicles and COX-2 gene expression levels in the ovarian tissues. While DHEA injections did not affect folliculogenesis and COX-2 gene expression levels in subjects with normal ovarian reserve, it was determined that DHEA injections caused a decrease in atretic follicle counts and an increase in COX-2 gene expression levels in subjects with low ovarian reserve. DHEA injections before the COH protocol affected folliculogenesis positively in both low and normal ovarian reserve experimental groups, and thus enhanced the efficiency of the COH protocol. Also, DHEA decreased COX-2 gene expression levels in all subjects. This study contributed to the literature on the effectiveness and molecular mechanism of the DHEA on the ovarian microenvironment and the appendability of DHEA in the COH protocol.