Crohn hastalarında gastrointestinal tutulum lokalizasyonlarının ve klinik bulguların retrospektif değerlendirilmesi

Abstract

Crohn hastalığı (CH) gastrointestinal kanalın kronik inflamatuvar bir hastalığıdır. Çalışmamızda CH'nin bölgemizdeki demografik, klinik ve laboratuvar özellikleri ve tutulum lokalizasyonlarının sıklığı ile cinsiyet ve yaş grupları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Gastroeneteroloji Bilim Dalında 2000-2016 yılları arasında takip edilen 95 hasta, retrospektif olarak incelendi. Hastaların yaş, cinsiyet, tanı alma yaşı, başlangıç semptomu, anemi, sedimentasyon, CRP (C-reaktif protein), sistemik hastalık, intestinal komplikasyonlar, ekstraintestinal komplikasyonlar, kolon kanseri gelişimi ve gastrointestinal tutulum yerleri incelendi. Çalışmaya dâhil edilen 95 Crohn hastasının ortalama takip süreleri 30 (5-180) ay idi. 43'ü (%45,3) kadın, 52'si (%54,7) erkekti. Ortalama Crohn hastalığı tanı konulma yaşı 35,0 yıl (18-75 yıl) olarak saptandı. Crohn hastalarında erkek kadın oranı 1,2/1 olarak saptandı. Hastaların %60'ı 40 yaş altında %40'ı ise 40 yaş ve üstünde saptandı. Tanı anında en sık saptanan ilk üç semptom sırası ile karın ağrısı (%80,9), ishal (%52,1), kilo kaybı (%24,5) olduğu görüldü. Tanı anında hastaların %57,9'unda anemi vardı ve hastaların %64,2'sinde CRP, %68,4'ünde sedimantasyon değeri yüksek bulundu. Hastaların %24,2'sinde CH ile beraber sistemik hastalık varlığı saptandı. Hastaların %43,1'inde intestinal komplikasyon geliştiği görüldü. Bu komplikasyonlar içinde en sık perianal hastalık (%16,8) saptandı. Çalışmamızdaki hastaların hiç birinde takip süreleri boyunca kolon kanseri görülmedi. Hastalarımızda %46,3 oranında ekstraintestinal tutulum saptandı. En sık görülen ekstraintestinal semptomlar %12,6 ile sakroileit/ankilozan spondilit ve %8,4 ile artrit idi. Hastaların %65,1'inin inflamatuvar, %23,2'sinin penetran, %11,6'sının stenozan tipte olduğu bulundu. Hastalarda tutulum sırasıyla ince barsak (%41,1), ileokolon (%33,6), kolon (%26,3), üst GİS (%2,8) olarak saptandı. Tutulum lokalizasyonları ayrıntılandığında ise en sık sırası ile %66,3 terminal ileum, %36,8 ile sağ kolon/çekum tutulumu olduğu görüldü. Lokalizasayonlar açısından yaş ve cinsiyete göre tutulum sıklığına bakıldığında ileokolonik tutulum dışında cinsiyetler arası anlamlı farklılık olmadığı saptandı. Tutulum bölgelerinin yaş grupları arasındaki dağılımına bakıldığında anlamlı farklılık olmadığı görüldü. Çalışma sonuçlarının bazı parametreleri daha önceki çalışma sonuçları ve literatür verileri ile uyumlu idi. Tutulan gastrointestinal lokalizasyonların sıklığı ile cinsiyet arasındaki korelasyona bakıldığında ileokolonik tutulum dışında cinsiyetler arası anlamlı farklılık olmadığı, tutulum lokalizasyonların sıklığı ile yaş grupları arasındaki dağılımına bakıldığında da anlamlı farklılık olmadığı saptandı. Bu ilişkinin daha açık ortaya konulabilmesi için daha geniş ve prospektif çalışmaların yapılması gerekmektedir. Anahtar kelimeler: Crohn hastalığı, klinik özellikler, tutulum lokalizasyonları.

Crohn's disease is a chronic inflammatory disease of the gastrointestinal tract. In this study, it was aimed to evaluate the relation of clinical, laboratory and demographic features of Crohn's disease in our region and frequency of involvement of gastrointestinal locations with gender and age groups. 95 patients who have been followed up in Uludag University Medical Faculty Gastroenterology Department from 2000 to 2016 were analyzed retrospectively. Patient's age, gender, age of diagnosis, presenting symptom, anemia status, sedimentation, C- reactive protein (CRP), systemic diseases, intestinal and extraintestinal complications, colon cancer development and involved gastrointestinal parts were analyzed. Mean follow-up period of these 95 patients who involved in this studywas 30 (5-180) months. 43 (45.3%) of them are female while 52 (54.7%) are male. The median age at the time of diagnosis was 35 (18-75). Male to female ratio in our Crohn's patients is 1.2/1. 60% of the patients are younger than 40 years of age while 40% is 40 or older.The most common 3 symptoms at the time of diagnosis were abdominal pain (80.9%), diarrhea (52.1%) and loss of weight (24.5%), respectively. At the time of diagnosis, 57.9% of the patients had anemia and it was found that CRP in 64.2% of them and sedimentation in 68.4% were higher than normal. It was observed that 24.2% of the patients had a systemic disease in comorbidity with the Crohn's disease. Intestinal complications have developed in 43.1% of patients. Most common one in these complications was perianal disease v (16.8%). No patient has developed colon cancer during follow-up period in our study. Extraintestinal involvement was observed in 46.3% of the patients. Most common ones are sacroiliitis/ankylosing spondylitis (12.6%) and arthritis (8.4%). Patients were observed to have inflammatory (65.1%), penetrating (23.2%) or stenosing (11.6%) types. Mostly involved locations of the patients are small bowel (41.1%), ileocolon (33.6%), colon (26.3%) and upper gastrointestinal tract (2.8%), respectively. When a more detailed localization was made, it was noted that terminal ileum (66.33%) and ascending colon/cecum (36.8%) are the most frequently involved gastrointestinal parts. When involvement status was evaluated according to age and gender in terms of localization, no statistically significant difference was observed between gender groups other than ileocolonic involvement. Also, there was no significant difference between frequencies of involvement of gastrointestinal locations when age distribution of involved parts were evaluated. Some parameters of the study results were found consistent with those of previous studies and data in literature. When correlation between involvement frequency of gastrointestinal parts and gender groupsis assessed, no significant difference was observed except ileocolonic involvement. Also, no significant difference was noted between age groups and involvement frequency of gastrointestinal locations. It is needed to conduct broader and prospective studies to display these relations more clearly. Key words: Crohn's disease, clinical features, involved locations.