Kentsel dönüşüm projelerinde ortaklık modelleri ve örgütsel yapı

Abstract

Türkiye'de 1950'li yıllarda hızla gerçekleşen ekonomik büyüme sonucu İstanbul, Ankara ve İzmir gibi kentlerimiz yoğun göç almış, nüfus artışı ile beraber ruhsatsız yapılaşma ve gecekondulaşmanın hızla yayılmasına sebep olmuştur. 1980-1990 yıllarında ise çöküntü alanına dönüşen bu şehirlerdeki kent merkezlerinde kentsel yenileme faaliyetleri başlamıştır. Dünya'da ve Türkiye'de merkezi yönetim ve yerel yönetimlerce çeşitli kentsel dönüşüm projeleri uygulanmış ve uygulanmaya da devam etmektedir. Günümüzde kentsel dönüşüm projelerinin sık sık gündemde yer alması, tartışmalara konu olması, yapımı devam etmekte olan birçok kentsel dönüşüm projesinin mahkeme kararı ile durdurulması ve devam edememesi vb. nedenlerle bu tez çalışmasında irdelenmesi gereken bir konu olarak ihtiyaç görülmüştür. Bir kentsel dönüşüm projesinin, dönüşüm alanında yaşayan yerel halka yalnız fiziksel dönüşüm sağlaması değil aynı zamanda sosyo-kültürel ve ekonomik açıdan nasıl bir iyileştirme sağlayacağı, neler kazandıracağı önemlidir. Bu da ancak projenin yönetsel boyutunun iyi kurgulanması ile sağlanabilmektedir. Kentsel dönüşüm projelerinde oluşturulacak ortaklık modeli ve örgütsel yapının iyi kurgulanması, süreçte yer alan ve görev alan tüm aktörlerin koordinasyonu ile mümkün olabilmektedir. Bu tez çalışmasında Avrupa'daki başarılı örnekler ve Türkiye'de gerçekleştirilen kentsel dönüşüm projeleri örnek inceleme olarak ele alınmış olup, bu projelerde nasıl bir örgütsel yapı kurulduğu ve oluşturulan ortaklık modelleri araştırılarak değerlendirilmeye çalışılmıştır. Kentsel dönüşüm projelerinde başarının sağlanması bağlamında merkezi ve yerel yönetimlerin rolleri, kentsel dönüşüm sürecinde yer alan aktörlerin katılımı, ortaklık modellerinin ve örgütsel yapının nasıl daha etkin/ verimli olabileceği araştırılmıştır.

Within the rapid economic growth in the 1950s in Turkey, İstanbul, Ankara and İzmir cities have taken intensive migration, also with the population growth, it has been caused unlicensed construction and slum housing propagate rapidly. These city centers which have been turned into the debris field had started the activities of urban renewal by the years 1980-1990s. Central governments and local governments implemented several urban regeneration projects In Turkey and in the World and they are still continuing projects. The urban regeneration projects are often located on the agenda within the subject to discussions and some of them were award to be stopped and may be not to be continued and all these factors were needed to be analysed in this study. In an urban regeneration project its not only the subject of physical renewal of local people living in the area of renewal, it is also social-cultural and economic renewal and the added value. It should be provided within the good managerial dimension of partnership model and organizational structure, a good coordination between all the actors work in all the process of the project. This study discusses the partnership model and organizational structure in some of the urban regeneration projects in Europe and Turkey. The success factors tried to assess these projects' on roles of central and local government, participation of actors involved in the urban regeneration process, the partnership model and organizational structure how more effective/efficient to be.