Nörojenik yutma bozukluğu olan erişkin hastalarda duygu durum ve yaşam kalitesi

Abstract

Yutma bozukluğu; periferal ve santral sinir sistemini etkileyen travma veya hastalıklar, kas ve/veya nöromusküler kavşağı etkileyen hastalıklar olmak üzere birçok nörolojik hastalık sonucu ortaya çıkan bir tablodur. Uluslararası İşlevsellik, Engellilik ve Sağlık Sınıflandırması (ICF) hastalıkları vücut yapıları, vücut fonksiyonları, aktivite ve katılım, kişisel ve çevresel faktörler bağlamında sınıflandırmaktadır. Nörojenik yutma bozukluğu görünürde vücut yapı ve fonksiyonlarındaki yetersizlikler ile ortaya çıksa da kişisel ve çevresel faktörlerin etkisiyle aktivite ve katılımı da kısıtlamaktadır. Halihazırda mevcut olan nörolojik problem kişilerin ruhsal durumu ve yaşam kalitesini etkileyebileceği gibi yutma bozukluğunun eşlik etmesi hem hasta, hem de aile ve bakım veren için ek bir yük oluşturmaktadır. Bu nedenle nörojenik yutma bozukluğuna yaklaşımımız hem değerlendirme, hem de tedavi aşamasında ICF kapsamında bireyi tüm yönleriyle ele almak olmalıdır. Yutma bozukluğu yönetiminde görev alan sağlık profesyonelleri kişi ve aile ve/veya bakım verenlerin duygu durumlarının ve yaşam kalitelerinin olumsuz yönde etkilenebileceğinin farkında olmalı ve rehabilitasyon programı içerisinde bu konuların ele alınması gerekliliği unutulmamalıdır.

Swallowing disorder is a symptom caused by many neurological diseases including trauma or diseases affecting the peripheral and central nervous system, diseases affecting the muscle and/or neuromuscular junction. The International Classification of Functionality, Disability and Health (ICF) classifies diseases in terms of body structures, body functions, activity and participation, personal and environmental factors. Although neurogenic swallowing disorders appear with deficiencies in body structures and functions, it also restricts activity and participation due to the effects of personal and environmental factors. The existing neurological problem may affect the mental state and quality of life of the individuals, and the accompanying swallowing disorders cause an additional burden for both patients and their families and caregivers. Therefore, approach to neurogenic swallowing disorders should address individuals in all aspects within the scope of ICF both in the evaluation and treatment phases. Health professionals who take part in the management of swallowing disorders should be aware that the emotional state and quality of life of the individual and family and/or caregivers may be adversely affected, and the need to address these issues within the rehabilitation program should not be forgotten.