Bursa Bölgesi damızlık süt sığırı işletmeciliğine uygun soğuk ahır tiplerinin geliştirilmesi üzerine bir araştırma

Abstract

Ülkemiz süt sığırı yetiştiriciliğinin en önemli sorunlarından biri; yetersiz barındırma koşulları nedeniyle verim yeteneği ve genetik kapasitesi yüksek olan hayvanlardan gerektiği gibi yararlanılamamasıdır. Hayvancılığı gelişmiş ülkelerde, dış ortam koşullarının iç ortamda egemen olduğu soğuk ahırlar yaygın bir biçimde kullanılmaktadır. Böylece, sığırların doğal davranışlarını sergilemelerine, mekanizasyon ve teknoloji kullanımına, işgücünden etkin bir biçimde yararlanılmasına, yapım maliyetinin azaltılmasına olanak yaratılmakta, istenilen düzeyde verim alınabilmektedir. Bu çalışmada, ülkemiz damızlık süt sığırı yetiştiriciliğinde önemli bir yeri olan Bursa Bölgesi koşullarında soğuk ahırların uygulanabilirliği araştırılmış, bu amaçla 20 baş ve daha fazla süt sığırı olan ticari karakterli 33 işletme incelenmiştir. Bu işletmelerin, % 15'inde serbest açık, % 42'sinde bağlı duraklı ve % 43'ünde serbest duraklı ahır sistemleri kullanılmaktadır. Yapılan incelemeler sonucu yetiştiricilerin bakım ve besleme konusuna gösterdiği özeni barınak konusuna göstermediği, bazı işletme sahiplerinin kapasite artışı nedeniyle işgücünden daha iyi yararlanabilmek için bağlı duraklı ahırlarını serbest duraklı ahırlara dönüştürdükleri görülmüştür. Yapılan hesaplamalar sonucu havalandırma sistemlerinin incelenen işletmelerden kapalı ahıra sahip olanların kış mevsiminde % 69'unda nem kontrolü, yaz mevsiminde % 71'inde de sıcaklık kontrolü için yetersiz olduğu görülmüştür. Bursa Bölgesi iklim koşullarında, soğuk ahir tipinde ahırların yapılabileceği, gerek yapılan değerlendirmeler, gerek ilgili kaynaklar gerekse bu tarzda yapılmış işletmelerde yapılan anket ve incelemeler sonunda ortaya konmuştur. Var olan işletmelerde görülen sorunların aşılmasına yönelik öneriler geliştirilmiş ve bu işletmelerin iyileştirilmesine olanak yaratmak ve örnek oluşturmak amacıyla bağlı duraklı ahıra sahip 2 işletmedeki ahırlar, serbest duraklı ahıra dönüştürülerek, inek başına iyileştirme maliyeti bulunmuştur. Yetiştiriciliğe yeni başlayacak olan ya da işletme yapılarını tümüyle değiştirmek isteyen işletmelere model olması amacıyla, bölge koşulları, arazi miktarları ve bölgedeki işletmelerin kapasite dağılımları da dikkate alınarak 20, 50, 103 ve 198 baş kapasiteli örnek serbest duraklı soğuk ahır projeleri geliştirilmiş, bu ahırların inek başına maliyetleri de sırasıyla, 4 180 579 140 TL (2875 $), 3 053 408 690 TL (2100 $), 2 254 000 140 TL (1550 $) ve 1 965 116 180 TL (1350 $) olarak bulunmuştur.

One of the main problem of dairy production in Turkey is low efficiency of high-yielded and genetically capable varieties due to inadequate housing conditions. In such countries where livestock production is highly intensive, cold barns are extensively used in which outdoor conditions are dominant for indoor environment. For livestock production, appropriate conditions would be created in cold barns in terms of natural animal behaviour, high technology and mechanisation use, efficient labour use, cost effective construction, high yield capabilities. In this study, applicability of cold barns was investigated in Bursa where dairy production is high priority and 33 commercial dairy farms which have minimum 20 cattle were examined for that purposes. Loose, tie-stall and free-stall barns are used in these farms and their percentage is 15 %, 42 % and 43 %, respectively. It is concluded that producers are careful in feeding and animal handling without any proper consideration for housing. Additionally, it was observed that tie-stall barns were converted to freestall barns by some producers to use labour efficiently depending increase on stock density. As a result of calculations, ventilation capacity is not adequạte at moisture control in winter season for 69 % of dairies, and at temperature control in summer season for 71 % of dairies. According to assessments, literature reviewed, and surveillance results, climatological conditions of Bursa Region seems to be suitable for cold barn construction. In this study, some recommendations were given to eliminate the problems in existing farms and 2 tie-stall barns were converted to cold free-stall barns and renovation cost was calculated. For the purpose of model development for new enterprises, cold free-stall barns with 20, 50, 103, and 198 head capacities were designed and construction costs per cattle were calculated as 4 180 579 140 TL (2875 $), 3 053 408 690 TL (2100 $), 2 254 000 140 TL (1550 $) and 1 965 116 180 TL (1350 $), respectively.