Bazı çilek çeşitlerinin Bursa ekolojik koşullarındaki morfolojik ve pomolojik özellikleri

Abstract

Bu çalışmada 2018-2020 yıllarında Bursa ili, Bursa Uludağ Üniversitesi, Görükle kampüsü ekolojik koşullarında yetiştiriciliği yapılan bazı nötr gün çeşitleri (Albion, Fern, Monterey, Portola, San Andreas) ile bazı kısa gün çeşitlerinin (Aliso, Annapolis, Arnavutköy, Bursa Derekızık, Mindoir, Pineberry (Ananas), Senga Sengana, Tudla, Tufts, Yalova-416, 39) fenotipik özelliklerini ve performanslarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çeşitlerin ilk çiçekleneme ve hasat tarihleri kayıt edilmiş, UPOV kriterlerine göre bitki, stolon, yaprak, çiçek ve meyve özelliği olmak üzere toplam 32 özellik dikkate alınarak incelenmiştir. Meyve yükü, bitki gücü ve yapraklarda Fe noksanlığına bağlı olarak ortaya çıkan kloroz dereceleri görsel olarak belirlenmiştir. Aynı zamanda çeşitlerin meyve boyutları, meyve ağırlığı, meyve eti sertlik, titre edilebilir asitlik, suda çözünebilir kuru madde, pH değeri ve duyusal tat ve koku özelliği saptanmıştır. Çeşitlerin ilk çiçeklenme tarihleri 8 Mart-16 Nisan 2020, ilk hasat tarihlerinin 11 ile 20 Mayıs 2020 arasında değiştiği kayıt edilmiştir. Çeşitler bazında meyve ağırlığı 4,80 g ile 17,81 g, meyve boy değerleri 23,98 ile 48,75 mm, meyve en değerleri 19,93 ile 31,83 mm arasında değiştiği saptanmıştır. ‘Monterey’, ‘Portola’ çeşitleri en iri meyvelere, ‘Bursa Derekızık’, ‘Arnavutköy’, ve ‘Pineberry (Ananas)’ çeşitlerinin en küçük meyveler sahip olduğu belirlenmiştir. Çeşitlerin suda çözünebilir kuru madde (SÇKM) miktarı %6,4 ile %9,9, titre edilebilir asitlik değeri %0,53 ile %0,91, meyve eti sertlik değeri 0,18 ile 0,69 kg/cm² arasında değişmiş en yüksek meyve eti sertliği ‘Monterey’, ‘San Andreas’, ‘Portola’, ‘Albion’ çeşitlerinde saptanmıştır. Meyve yükünün ‘39’ genotipinde çok iyi, ‘Albion’, ‘Aliso’, ‘Fern’, ‘Mindoir’, ‘Portola’, ve ‘San Andreas’ çeşitlerinde iyi olduğu belirlenmiştir. Bitki gücünün ‘San Andreas’ çeşidi hariç tüm çeşitlerde iyi ya da çok iyi olduğu görülmüştür. ‘Fern’, ‘Pineberry (Ananas)’, ‘Tudla’, ‘Tufts’ çeşidinde şiddetli kloroz, ‘Albion’ çeşidinde orta şiddette, ‘Monterey’, ‘Portola’, ‘San Andreas’ çeşitlerinde hafif şiddette kloroz görülmüş, diğer çeşitlerde kloroz görülmemiştir. İncelenen özellikler dikkate alındığında verim ve kalite açısından nötr gün çeşitleri olan ‘Monterey’, ‘Portola’, ‘Albion’ ve kısa gün çeşitleri olan ‘Annapolis’ ‘Mindoir’, ‘Senga Sengana’ çeşitlerinin öne çıktığı belirlenmiştir.

In this study, some neutral day varieties (Albion, Fern, Monterey, Portola, San Andreas) and some short-day varieties (Aliso, Annapolis, Arnavutköy, Bursa Derekızık, Mindoir, Pineberry (Ananas), Senga Sengana, Tudla, Tufts, Yalova-416, 39) to determine the phenotypic characteristics and performances. The first flowering and harvest dates of the cultivars were recorded, and a total of 32 characteristics, including plant, stolon, leaf, flower and fruit characteristics, were examined according to UPOV criteria. The degrees of chlorosis due to fruit load, plant power and Fe deficiency in leaves were determined visually. At the same time, fruit size, fruit weight, flesh firmness, titratable acidity, soluble dry matter, pH value and sensory taste and odor characteristics of the cultivars were determined. It was recorded that the first flowering date of the cultivars was between 8 March-16 April 2020, and the first harvest dates between 11 and 20 May 2020. On the basis of varieties, it has been determined that fruit weight varies between 4.80 g and 17.81 g, fruit height values between 23.98 and 48.75 mm, width values between 19.93 and 31.83 mm. It was determined that “Monterey”, “Portola” varieties have the largest fruits, “Bursa Derekızık”, “Arnavutköy”, and “Pineberry (Ananas)” varieties have the smallest fruits. The water soluble dry matter (TSS %) amount of the cultivars varied between 6.4% and 9.9%, titratable acidity value between 0.53% and 0.91%, fruit flesh hardness value varied between 0.18 and 0.69 kg / cm² high flesh firmness was detected in ‘Monterey’, ‘San Andreas’, ‘Portola’, ‘Albion’ varieties. It has been determined that the fruit load is very good in ‘39’ genotype, but good in ‘Albion’, ‘Aliso’, ‘Fern’, ‘Mindoir’, ‘Portola’, and ‘San Andreas’ varieties. It has been observed that the plant power is good or very good in all varieties except the ‘San Andreas’ variety. Severe chlorosis was observed in ‘Fern’ ‘Pineberry (Ananas)’, ‘Tudla’, ‘Tufts’ variety, moderate severity in ‘Albion’ variety, mild severe chlorosis in ‘Monterey’, ‘Portola’ and ‘San Andreas’ varieties, chlorosis was not observed in other varieties. Considering the characteristics examined, it has been determined that ‘Monterey’, ‘Portola’, ‘Albion’, which are neutral day varieties in terms of yield and quality, and ‘Annapolis’, ‘Mindoir’, ‘Senga Sengana’, which are short day varieties, stand out.