Portföy yönetimi ve bir uygulama

Abstract

Gelişmekte olan ülkelerin ekonomik kalkınmalarını sağlamada en önemli etkenlerden birisi, kuskusuz sermaye unsurudur. Sermaye unsuru ise, o ülkenin iktisadi faaliyetleri sonucunda oluşan birikimler veya tasarruflardır. Tasarruf sahipleri bugünkü tüketim harcamalarından fedakarlık ederek, gelecekte daha fazla tüketime sahip olmayı amaçlarlar. Bu nedenle, tasarruf sahipleri, tasarruflarına düzenli, güvenli ve risksiz bir getiri sağlamaya çalışırlar. Tasarrufların etkin, verimli ve karlı yatırım alanlarına yönlendirilmesi, ekonomik kalkınmanın hızlanmasını sağlayabilir. Bilindiği gibi, sermaye piyasaları, fon fazlası olanlarla yatırım projelerini gerçekleştirmek isteyen fon açığı bulunanları biraraya getiren yerlerdir. Bu nedenle, sermaye piyasaları tasarrufları yatırıma kanalize etmelerinden dolayı ekonomik kalkınmayı hızlandırıcı bir işleve sahiptirler. Öte yandan, tasarruf sahiplerinin birikimlerini sermaye piyasalarında değerlemeye başlamaları ile birlikte portföy ve portföy yönetimi kavramları ortaya çıkmıştır. Portföy, bir yatırımcının sahip olduğu menkul kıymetlerin listesidir. Yatırımcı bir kişi ya da kurum olabilir. Menkul kıymetlere yatırım, belirli amaçları gerçekleştirmek için yapılmaktadır. Portföy çeşitli menkul kıymetlerden oluşmasına karşın, portföy değeri, menkul kıymetlerin basit bir toplamı değildir. Portföy yönetimi ise, yatırımcının amacını gerçekleştirmek için yaptığı girişimlerin tümünü içermektedir. Başka bir deyişle, yatırımcının sahip olduğu toplam hisse senedi ve tahvillerin seçimi ve her birinden ne miktarda portföye dahil edileceği konusundaki belli yöntem ve teknikleri kapsamaktadır. Özetle, portföy yönetimi yatırımcıların elindeki fonların, mevcut menkul kıymetler arasında minimum risk ve maksimum karlılığı sağlayacak şekilde dağıtılmasıdır. Buradaki amaç "yumurtaların hepsini aynı sepete koymamak" §eklinde özetlenebilir. Menkul kıymetlerin bir portföy içinde birleştirilerek riskin dağıtılmasına çeşitlendirilme denir. Çeşitlendirmenin sınırı, menkul değer getirileri arasındaki ilişkinin yapısına da bağlıdır. Öte yandan, gelişmiş ülkelerde, portföy yönetimiyle profesyonel anlamda uğraşan büyük işletmelerin olduğu bilinmektedir. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) 1986 yılından bu yana faaliyette olmasına ve belirgin bir gelişme kaydetmesine rağmen profesyonel portföy yöneticiliğinin yasal çerçevesi henüz oluşturulmamıştır. Buna karşın Bu konudaki çalışmaların başlatılmış§ olması ise sevindiricidir. Türkiye'de de son yıllarda bilimsel olarak çalışıp, halka ve işletmelere gerekli portföy değerleme bilgiler sunan ve portföy yönetimine yönelen şirketler kurulmaya başlamıştır. Bazı bankalar da bu yönde çalışmalar yapmaktadırlar. Başarılı bir portföy yönetimi, özellikle küçük tasarruf sahiplerinin zarara uğramalarını önleyebilir. Öte yandan, aracı kurumlar arasındaki rekabeti artırarak bilimsel çalışmalarına daha fazla zaman ve kaynak ayırma ihtiyacı yaratabilir ve sonuçta tasarruf sahiplerinin sermaye piyasasına olan güvenlerinin artmasına neden olabilir. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'ndaki gelişmeler gözönüne alındığında, portföy yönetiminin önemi daha iyi anlaşılacaktır. Bu çalışmanın amacı : Portföy yönetimi ile ilgili bilgi vermektir. Ayrıca İMKB' de işlem gören menkul kıymetlerden oluşan bir portföy oluşturulacaktır. Böylece yatırımcılara portföy teorisi yanında, portföy uygulaması ile ilgili bir çalışma sunulacaktır.