Türkiye'de toplu konut politikaları ve uygulamaları

Abstract

Türkiye'de kırsal alanlarda kente göç, 1950'li yıllardan itibaren hem tarımda modernleşmenin artması ile başlayan işsizlik sorunu hem de kentlerin sanayinin gelişmesi ile birlikte cazibe merkezi olmaya başlamaları nedeniyle hızlanmıştır. Hızlı nüfus artışı ve kentleşmeyle birlikte kent merkezlerinde barınma gereksinimi büyük ölçüde altyapısı bulunmayan, gecekondu dediğimiz niteliksiz ve sağlıksız konutlarla karşılanmaya çalışılmıştır. Bugün gelinen noktada konut açığı ve plansız yerleşme kentlerin ve ülkenin en önemli problemleri haline gelmiştir. Çok yönlü ve karmaşık bir problem niteliği taşıyan bu konunun toplumun refah ekonominin dinamizmi ve sanayiinin verimliliği ile yakın ilgisi açıktır. Ulusal ekonomilerin lokomotif sektörü olarak tanımlanan inşaat sanayinin memleketimizde söylenen durgunluk hali ele alınan bazı çabalara rağmen giderilememiş ve sorun henüz çözüme kavuşamamıştır. Genel olarak konut ve konut sorununa yeterince önem verilmediği bunun sonucunda da uygun olmayan yerlerde standart dışı sağlıksız ve altyapıdan yoksun yerleşme ve yasal olmayan yapılaşmanın kontrol edilemez boyutlara ulaştığı ülkemizde konut sorunu hızlı nüfus artışı kentleşme yüksek enflasyon ve gelir dağılımındaki bozukluğun da etkisiyle artarak devam etmekte ve konut sorununun çözümü zaman geçtikçe güçlenmektedir. Artan konut ihtiyacı ve bunun getirdiği sağlıksız kentleşme sorunlarının giderilmesinin ülkeye maliyeti konutun çok pahalı bir mal olması nedeniyle oldukça yüksektir. Bu nedenle konut sorununun çözümü için getirilecek önerilerin mevcut ekonomik sosyal siyasal yapının bir parçası olması bölgesel gelişme, planlı kentleşme, sanayileşme, gecekonduların önlenmesi milli gelirin arttırılması ve gelir iyileştirilmesi konularıyla birlikte bir bütünsellik içerisinde ele alınması gerekmektedir. Bu araştırmada konuya daha sağlıklı bir bakış sağlayabilmek üzere konut meselesine; -Ülkemiz insanı açısından konutun önemi, -Mevcut konutların durumu, - Konut ihtiyacını arttıran faktörler, - Cumhuriyet döneminde ortaya konulan politikaları, - Konut ile ilgili olarak çıkarılan mevzuat ve bunlara dayalı uygulamalar. ele alınarak yaklaşılmıştır. Daha sonra, 2985 sayılı Toplu Konut Kanunu ile bu Kanun uyarınca çıkarılan tüzük ve yönetmelikler incelenmiştir.