Bursa ili Gürsu ilçesindeki mahalle yerleşmelerinin mekânsal analizi

Abstract

Bu çalışmada Bursa’nın Gürsu ilçesinin mahalle yerleşmelerinin mekânsal analizi kapsamında kırsal ve kentsel mahallelerin fiziki, beşeri ve iktisadi farklılıkları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu farklılıklar karşılıklı ilgi, dağılış ve nedensellik ilkelerine bağlı kalınarak objektif bir şekilde analiz edilmiştir. Bunun yanı sıra ekonomik anlamda mahallelerin öne çıkan özellikleri, demografik yapılarının değişimi, tarım ve hayvancılıkta yaşanan değişimler, detaylı bir biçimde değerlendirilmiştir. Bu analizin temel amacı Gürsu mahallelerinin beşeri yapısını daha detaylı bir biçimde idrak etmek ve gelecekte Gürsu’nun, kendi yapısına ve çevresine olan olumlu ve olumsuz etkilerini mekânsal analiz perspektifinde değerlendirmektir. Bu amaç doğrultusunda öncelikle Gürsu ilçesinin iklim ve yer şekilleri gibi fiziki unsurları genel olarak değerlendirilmiş, daha sonra ise bu fiziki unsurlar üzerindeki nüfus, göç, yerleşme, tarım, hayvancılık, sağlık, ulaşım ve ekonomik faaliyetler gibi beşeri unsurlar mahalle bazlı incelenmiştir. Çalışmanın alanını oluşturan Gürsu ilçesi, beşeri ve iktisadi olarak farklı özellikleri içerisinde barındırmaktadır. Özellikle nüfus hareketlerinin çok yoğun bir şekilde gerçekleşmesi sebebiyle ilçede bazı yerleşme sorunları ortaya çıkmıştır. Gürsu ilçesine yapılan göçler, özellikle kent içinde kalan mahallelerde çarpık kentleşme, altyapı düzensizliği ve sosyal-kültürel meselelerin ortaya çıkmasına yol açmıştır. Zafer, İstiklal, Yenidoğan ve Kurtuluş mahalleleri kent içinde kalarak çok kısa sürede büyük bir değişim geçirmiştir. Şehirleşmenin tarım arazilerine doğru ilerlemesi Hasanköy, Ağaköy ve Canbazlar gibi kırsal mahallelerinin tarımsal faaliyetlerini tehdit etmektedir.

In this study, within the scope of the spatial analysis of the neighborhood settlements of the Gürsu district of Bursa, the physical, human and economic differences of the rural and urban neighborhoods were displayed. These differences were analyzed objectively by adhering to the principles of mutual interest, distribution and causality. Additionally, the prominent features of the neighborhoods in economic terms, the change in their demographic structures, the changes in agriculture and animal husbandry were evaluated in detail. The main purpose of this analysis is to understand the human structure of Gürsu neighborhoods in more detail and evaluate the positive and negative effects of Gürsu on its own structure and environment in the future from the perspective of spatial analysis. For this purpose, firstly, the physical elements of Gürsu district such as climate and landforms were evaluated in general, and then the human factors such as population, migration, settlement, agriculture, livestock, health, transportation and economic activities on these physical elements were examined on a neighborhood basis. Gürsu district, which constitutes the field of the study, has different human and economic characteristics. Especially due to the intense population movements, some settlement problems have arisen in the district. The immigration to Gürsu district has led to the emergence of unplanned urbanization, infrastructure disorder and social-cultural issues, especially in the neighborhoods within the city. Zafer, İstiklal, Yenidoğan and Kurtuluş neighborhoods remained within the city and have undergone a great change in a very short time. The progress of urbanization towards agricultural lands threatens the agricultural activities of rural neighborhoods such as Hasanköy, Ağaköy and Canbazlar.