Astrid Lindgren ve Cahit Uçuk’un çocuk romanlarında çocuk ve değerler eğitimi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, çocuk edebiyatı alanında önemli iki kadın yazar olarak kabul edilen ve farklı ülkeleri temsil eden Astrid Lindgren ve Cahit Uçuk’un çocuk romanlarının çocuk ve değerler eğitimi bakımından karşılaştırılarak bu iki yazarın çocuk romanlarında çocuk ve değerler eğitimi başlıkları altında bulunan benzerliklerin ve farklılıkların tespit edilmesidir. Araştırma, Astrid Lindgren ve Cahit Uçuk’un çocuk romanları ile sınırlı tutulmuştur. Araştırmada Astrid Lindgren ve Cahit Uçuk’un çocuk romanlarını çocuk ve değerler eğitimi açısından karşılaştırmalı olarak incelenmek amacıyla nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi ve içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın ilk aşamasında araştırma konusuna uygun veriler toplanarak kodlar oluşturulmuştur. Oluşturulan bu kodlar ile birlikte başlıca temalar belirlendikten sonra, belirlenen temalar ile uygun olan kodlar eşleştirilmiştir. Son aşamada ise, elde edilen bulgular yorumlanıp sonuç kısmında tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur. Araştırmada, verileri vurgulamak amacıyla doğrudan alıntılara sıklıkla yer verilmiştir. Araştırmanın sonucunda, Uçuk’un romanlarında çocuk gerçekliğinden uzak çocuk kahramanlara yer verilmekle birlikte çocuk kahramanlar aracılığıyla çocukları olumlu yönlendirebilecek özelliklere ve değerlere de yer verildiği görülmüştür. Lindgren’in çocuk romanları incelendiğinde ise romanlardaki çocuk kahramanların çocukları olumlu yönlendirecek şekilde ele alındığı görülmüştür. Astrid Lindgren’in, değerler eğitimine Cahit Uçuk’a oranla daha az yerdiği görülmüştür. Ancak, Lindgren’in çocukları olumsuz etkileyecek değerlere yer vermediği ve çocuk romanlarında yer verdiği değerlerin Türk kültüründeki değerler ile çakışmadığı görülmüştür. Aksine, Lindgren’in “misafirperverlik”, “büyüklere saygı”, “birlik ve beraberlik” gibi Türk kültüründe önemli kabul edilen değerlere yer verdiği görülmüştür. Ancak, Cahit Uçuk’un paylaşmak, yardımlaşmak, doğayı ve hayvanları sevip korumak, iş bölümü yapmak, tasarruflu olmak, sorumluluk sahibi olmak, çalışkan olmak değerleri ile millî ve dinî değerlere Astrid Lindgren’e oranla daha fazla yer verdiği ve Lindgren’in çocuk romanlarının değerler eğitimi açısından kısıtlı örnekler içerdiği tespit edilmiştir.

The aim of this research is to compare the children's novels of Astrid Lindgren and Cahit Ucuk, who are accepted as two important women writers in the field of children's literature and represent different countries, in terms of child and values education and to determine the similarities and differences in children's novels of these two authors under the titles of children and values education. The research is limited to children's novels by Astrid Lindgren and Cahit Ucuk. In the research, document analysis and content analysis technique, which is one of the qualitative research methods, was used in order to comparatively examine the children's novels of Astrid Lindgren and Cahit Uçuk in terms of children and values education. In the first stage of the research, data suitable for the research topic were collected and codes were created. After the main themes were determined with these generated codes, the determined themes were matched with the appropriate codes. At the last stage, the findings were interpreted and discussed in the conclusion part and suggestions were made. Descriptive content analysis method was used to analyze the findings. In the research, direct quotations are frequently used in order to emphasize the data. As a result of the research, it is seen that the child heroes in Ucuk's novels are far from the reality of children, but the author includes both the features that can positively guide children through child heroes and values education. When Lindgren's children's novels are examined, it is seen that the child heroes in the novels are handled in a way that will positively guide the children who are readers. It is seen that the author gives less place to values education compared to Cahit Ucuk. However, it is seen that the author does not include a value education that will negatively affect children and the values that the author includes in children's novels do not coincide with the values in Turkish culture. On the contrary, she includes values that are considered important in Turkish culture such as "hospitality", "respect for elders", "unity and togetherness". However, it is seen that Cahit Ucuk gives more place values such as sharing, helping, loving and protecting nature and animals, jobsharing, economising, being responsible, being hardworking, as well as national and religious values than Astrid Lindgren. Lindgren's children's novels contain limited examples in terms of values education.