Türkiye'de, geçmişten günümüze camilerin eğitim fonksiyonları

Abstract

Din, insanların ilk önce iç dünyasından başlayarak daha sonra dış dünyasını aydınlatan, insanların isteyerek yaşadıkları tecrübedir. Bununla birlikte din, insanın davranışlarını, hayatını, insanlar ve toplumlar arasındaki ilişkileri düzenleyerek onların maddi manevi refahını sağlar. Bu çalışmada, camilerin vakit namazları kılınan ibadet mekânları olmasının yanında, toplumun her kesiminin (çocuklar, gençler, yetişkinler, yaşlılar) gönülden isteyerek, büyük bir coşkuyla, ibadet etme duygusuyla adeta koşarak gittikleri tek mekânlar olduğu ortaya konmaya çalışılmıştır. Camilerde insanlar arası sosyal statü, yaş, cinsiyet, renk ve ırk farkları ortadan kalkmaktadır. Camilerin manevi atmosferi içerisindeki tüm bireyler kendilerini ibadet etme aşkı şevki içerisinde bulurlar. Camilerde ifa edilen vaaz, hutbe, sohbet, teravih namazı, Kur'an öğretimi vb. hizmetler vesilesiyle, insanlar hem dinini öğrenmekte/bilgisini yenilemekte hem de öğrendiklerini sosyal hayatta kullanmaktadırlar. Çalışmanın ilk bölümünde, yaygın din eğitimi kurumlarından olan cami/mescid kavramı, camilerin kuruluşu ve tarihi gelişimi üç dönem (Hz. Peygamber (sav) dönemi, Selçuklular ve Osmanlılar Dönemi, Cumhuriyet Dönemi) olarak ele alınmıştır. İkinci bölümde, cami eğitimi ve cami eğitimini ifa edenler işlenmiş; üçüncü bölümde ise, din görevlilerinin kişisel, genel kültür, eğitim ve öğretim özellikleri ele alınmıştır.

Religion, at first both starting from inner world of human beings and then enlightening the outer side of human beings, is the experiences which people get involved volunteerly. Besides, religion supplies their materialistic and moral prosperity by regulating people's behaviours, lives, and relationship between people and societies. In this study, beside mosques that are performed the ritual prayers are worship temples, it is put forward the unique place as if every part of community (children, youngsters, adults, elders) went running by soul, great enthusiasm, sense for worshiping. In mosques, the differences of social statues, age, gender, complexion, race between people are disappeared. The whole individuals in spiritual atmosphere of mosques find themselves in passion and eagerness. By means of performing sermon, hutbe, chatting, teravih ritual worship, practicing the Quran, etc. in mosques, people both learn religion/renew knowledge and also they put those learnings into practice in social life. In the first chapter of study, mosque/masjid that is one of the informal religion education instituons, establishment of mosques and historic development with three periods (Prophet Muhammed (bpuh) period, Seljuks and Ottomans period, and Republic of Turkey period) are dealt with. In the second chapter, religion education and performers of mosque education are analysed; in the third chapter, characteristics of religion officials' personal, general culture, training and instruction are analysed.