Farklı sıra arası mesafesi ve ekim normlarının susamda (sesamum indicum l.) verim ve verim özellikleri ile yaprak alan indeksi ve ışık tutma etkinliği üzerine etkisi

Abstract

Bu çalışma, farklı sıra arası mesafesi ve ekim normlarının susamda (Sesamum indicum L.) verim ve verim özellikleri ile yaprak alan indeksi ve ışık tutma etkinliği üzerine etkisinin belirlenmesi amacıyla, 2021 yılında Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Uygulama ve Araştırma Merkezi deneme alanlarında yürütülmüştür. Tarla denemeleri, tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Yapılan varyans analizi sonucunda sıra arası mesafeleri bakımından bitki boyu, sap çapı ve dal sayısı değerleri arasındaki farklılıklar %5 olasılık düzeyinde önemli bulunmuştur. Ekim normları bakımından ise kapsülde tane sayısı ve bin tane ağırlığı özellikleri dışındaki tüm özelliklerde %1 olasılık düzeyinde önemli farklılıklar tespit edilmiştir. Sıra arası x ekim normu interaksiyonu ise ele alınan tüm özellikler bakımından istatistiksel olarak önemsiz bulunmuştur. En yüksek tane verimleri 400, 600 ve 800 g/da ekim normlarından sırasıyla 115.0, 118.3 ve 118.5 kg/da olarak elde edilmiştir. Yaprak alan indeksi ve ışık tutma oranı değerleri artan ekim normları ile birlikte yükselmiştir. Buna karşılık, ışık tutma etkinliği değerleri bitkilerin üst kısmında yer alan yaprakların alttakileri gölgelemesi nedeniyle yaprak alan indeksi ve ışık tutma oranı ile ters yönlü ilişki sergilemiştir. Sonuç olarak, tohum maliyeti ve mekanizasyon olanakları da dikkate alındığında, 400 g/da ekim normu ve 70 cm sıra arası mesafesinin susamda yüksek verim için uygun olduğu söylenebilir

This study was carried out in Bursa Uludağ University Faculty of Agriculture, Agricultural Application and Research Center trial areas in 2021, in order to determine the effects of different row spacing and seeding rates on yield and yield components, leaf area index and light interception efficiency in sesame (Sesamum indicum L.). Field trials were done according to split plots of randomized blocks with three replications. As a result of the analysis of variance, the differences between plant height, stem diameter and number of branches per plant in terms of row spacing were found to be significant at the 5% probability level. In terms of sowing rates, there were significant differences at the 1% probability level in all properties except the number of seeds in the capsule and the thousand seed weight. Row spacing x sowing rate interaction was found to be statistically insignificant for all the traits. The highest seed yields were obtained from 400, 600 and 800 g/da sowing rates as 115.0, 118.3 and 118.5 kg/da, respectively. Leaf area index and light interception ratio values increased with increasing sowing rates. On the other hand, the light interception efficiency values showed an inverse relationship with the leaf area index and the light interception ratio, as the leaves on the upper part of the plants shade the lower ones. As a result, considering the seed cost and mechanization feasibility, it can be said that the sowing rate of 400 g/da and the row spacing of 70 cm are suitable for high yield in sesame