Arıtma çamurlarının farklı hayvan gübreleri ile birlikte kompostlanabilirliğinin araştırılması

Abstract

Bu çalışmada, gıda endüstrisi kaynaklı oluşan evsel nitelikli arıtma çamurlarının (AÇ), geri kazanımı için farklı türden hayvan gübreleri (sığır, domuz, at, tavuk) ve düzenleyici katkı maddesi olarak ayçiçeği sapı (AS) ilavesi ile kompostlanabilirliğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında on bir adet (R1, R2, R3, K1, K2, K3, K4, K5, K6, K7, K8) farklı karışım oluşturulmuştur. R1, R2 ve R3 reaktörlerinde %30 oranında ayçiçeği sapı kullanılırken diğer reaktörlerde bu oran %20 olarak belirlenmiştir. Reaktörler için farklı karışım reçeteleri oluşturulmuş olup bazı reaktörlerde sadece arıtma çamuru kullanılırken, bazı reaktörlerde sadece sığır gübresi (SG), at gübresi (AG), tavuk gübresi (TG) kullanılmış ve geri kalan diğer reaktörlerde hem arıtma çamuru hem de hayvan gübreleri birlikte kullanılmıştır. 21 günlük proses boyunca reaktörlerde sıcaklık, nem, organik madde, pH, elektriksel iletkenlik, toplam fosfor, karbon/azot oranı ve toplam kjeldahl azotu parametreleri izlenmiştir. En yüksek sıcaklıklar K3 (AÇ+SG) için 62,7℃, K6 (AÇ+TG) için 62,2℃ ve K5 (AÇ+AG) için 60,2℃ kaydedilmiştir. K6 reaktöründe, diğer reaktörlere oranla en fazla organik madde kaybı (%64,8) gerçekleşmiş ve en yüksek sıcaklığa (62,7℃) ulaşılmıştır. R1 reaktöründe ise arıtma çamurunun tek başına kompostlanması sırasında yeterli substrat bulamayan mikroorganizmalar erken inaktive olmuşlar ve en az OM kaybı (%0,8) ve en düşük sıcaklık (43,9℃) elde edilmiştir. Bu çalışmada arıtma çamurlarının substrat olarak farklı fizikokimyasal özelliklere sahip hayvan gübreleri ile birlikte kompostlanması sonucunda daha verimli kompost son ürünü elde edilebildiği belirlenmiştir.

In this study, it was aimed to determine the compostability of domestic treatment sludge originating from the food industry with the addition of different types of animal manures (cattle, pig, horse, chicken) for recycling and the addition of sunflower stalk as a bulking agent. Within the scope of the study, eleven different mixtures (R1, R2, R3, K1, K2, K3, K4, K5, K6, K7, K8) were created. While 30% of sunflower stalks are used in R1, R2 and R3 reactors, this ratio is determined as 20% in other reactors. Different mixture recipes were created for the reactors, while in some reactors only treatment sludge was used, in some reactors only cattle manure (SG), horse manure (AG), chicken manure (TG) were used, and in the remaining reactors, both treatment sludge and animal manure were used together. During the 21-day process, temperature, humidity, organic matter, pH, electrical conductivity, total phosphorus, carbon/nitrogen ratio and total kjeldahl nitrogen parameters were monitored in the reactors. The highest temperatures were recorded at 62,7℃ for K3 (AÇ+SG), 62,2℃ for K6 (AÇ+TG) and 60,2℃ for K5 (AÇ+AG). The highest organic matter loss (64,8%) occurred in the K6 reactor compared to the other reactors, and the highest temperature (62,7℃) was reached. In the R1 reactor, the microorganisms that could not find sufficient substrate during the composting of the sewage sludge were inactivated early and the least OM loss (0,8%) and the lowest temperature (43,9℃) were obtained. In this study, it was determined that a more efficient compost end product could be obtained as a result of composting treatment sludge with animal manures with different physicochemical properties as substrate.