Karık sulama yönteminde polyacrylamide (PAM) ve sıkıştırılmış karık uygulamalarının farklı akış koşullarında sediment taşınımına etkisi

Abstract

Karık sulama yönteminde, farklı karık ve akış tiplerinin karıklarda oluşan sediment taşınımına etkisinin belirlenmesi amaçlanan bu çalışma Amasya ili sınırları içerisinde yapılmıştır. Çalışmada normal, sıkıştırılmış ve polyacrylamide (PAM) uygulanmış karık tipleri ile sabit debili, değişken debili ve fasılalı akış tipleri uygulanmıştır. PAM uygulamaları birinci sulamada %77.7-87.7, ikinci sulamada %35.6-58.0 arasında sediment taşınımını azaltmıştır. Sıkıştırılmış karık uygulamasının sediment taşınımına belirgin bir etkisi görülmemiştir. Sonuç olarak; birinci sulamalarda, sediment taşınımı azaltma açısından en iyi uygulamalar sırasıyla; PAM uygulanmış karıklarda değişken debili uygulama, PAM uygulanmış karıklarda fasılalı sulama uygulaması ve diğer tüm karık tiplerindeki değişken debili uygulamalar olarak belirlenmiştir. İkinci sulamalarda ise; PAM uygulamalarının etkisi devam etmiştir ancak genel olarak tüm karık tiplerinde değişken debili sulamalar en iyi grubu oluşturmuştur. Sıkıştırılmış karık uygulaması ise sıkıştırma ağırlığı ve sıkıştırma anındaki nem içeriğinin dikkate alınması yanısıra yüzey akış kayıplarını azaltacak önlemlerin alınmasıyla etkinliğinin artırılabileceği belirtilmiştir.

This study aimed effect of different furrow types and flow types applications on sediment transportation was applied in Amasya. Furrow types are normal furrows, firming furrows, furrows with PAM treatment; flow types are continuous, cutback and surge flow were applied. PAM treatment reduced sediment transport by 77.7-87.7% during first irrigation and by 35.6-58.0% during the second irrigation. However the effect of the firming furrow on the sediment transport was not consistent. The best applications for the sediment transport were cutback flow in furrows with PAM treatment, surge flow in furrows with PAM treatment and cutback flow in the other furrows types, respectively at the first irrigation. PAM treatment's effect continued at second irrigation but cutback flow application in all furrow types generally was better than in those other application. In addition, the effectiveness of the firming furrow treatment can be improved by considering firming weight, soil moisture, and precautions for runoff losses.