Ayçiçeğinde farklı bitki sıklığı ve azot dozlarının verim, verim unsurları ve kalite üzerine etkileri

Abstract

Bu araştırma Bursa ve Edirne yörelerinde kurak koşullarda farklı sıra üzeri mesafe ve azot dozlarının ayçiçeğinde verim ve kalite unsurları üzerine etkisini belirlemek için 2019 yılında yürütülmüştür. Denemeler Tesadüf Bloklarında Bölünmüş Parseller Deneme Deseni’ne göre 4 tekrarlamalı olarak planlanmıştır. Araştırmada bitki materyali olarak LG 5485 yağlık ayçiçeği çeşidi kullanılmıştır. Denemelerde, sıra arası mesafe 60 cm olarak sabit tutulmuştur. Ana parsellere 15 cm, 30 cm ve 45 cm olarak farklı sıra üzeri mesafeleri kullanılmıştır. Alt parsellere ise farklı azot dozları ( kontrol, 5, 10, 15 ve 20 kg N/da) yerleştirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, Bursa koşullarında bitki boyu ve yağ oranı sıra üzeri mesafe azaldıkça artmıştır. Bu lokasyonda 1000 tane ağırlığı, tabla çapı, tane verimi, oleik asit oranı ve yağ verimi ise sıra üzeri mesafe ve azot dozlarının artmasıyla artmıştır. En yüksek tane ve yağ verimi 30 cm sıra üzeri mesafesinde 5 kg N da-1 azot dozu ile sağlanmıştır. Edirne koşullarında artan sıra üzeri mesafeler ve azot dozları 1000 tane ağırlığı, tabla çapı ve tane verimi gibi özellikleri arttırırken, yağ verimini düşürmüştür. Bu lokasyonda yüksek tane ve yağ verimleri 15 cm sıra üzeri mesafede 10 kg N da-1 dozu ile sağlanmıştır.

This research was carried out in 2019 to determine the effects of different plant to plant spacing and nitrogen doses on yield and quality factors of sunflower under arid conditions in Bursa and Edirne regions. Field experiments were planned according to a randomized split plot design with four replications. Three different plant to plant spacings (0.15, 0.30 and 0.45 m) were main plots and five different nitrogen doses (0, 5, 10, 15 and 20 kg N/da) subplots. The oil sunflower cultivar, LG 5485 were used as plant material. In the experiments, the row spacings were 0.60 m. According to the results of the research, plant height and oil content increased with decreasing plant to plant spacing, while 1000 seed weight, head diameter, seed yield, oleic acid content and oil yield increased with increasing plant to plant spacing and nitrogen doses in Bursa conditions. The highest seed and oil yield was achieved with a nitrogen dose of 5 kg N da-1 at plat to plant spacing of 0.30 m. Increasing plant to plant spacing and nitrogen doses increased characteristics such as 1000 seed weight, head diameter and grain yield, while decreased oil yield in Edirne conditions . In this location, high seed yield and oil content were achieved with a dose of 10 kg N da-1 at a plant to plant spacing of 0.15 m.